Τα κουκιά την έχουν πατήσει ακριβώς όπως και τα χαρούπια! Οι άνθρωποι τα έχουν συνδέσει στο μυαλό τους με καιρούς πείνας και ανέχειας... Στην πορεία των χρόνων, λοιπόν, όταν τα πράγματα άρχισαν να καλυτερεύουν, οι περισσότεροι επέλεξαν να εξοβελίσουν τα κουκιά από το τραπέζι τους. Ακόμα και στα σπίτια που υποχρεωτικά μαγειρεύεται μια φορά την εβδομάδα όσπριο, αυτό σχεδόν ποτέ δεν είναι κουκιά...
Τα κουκιά έχουν την τιμητική τους κυρίως δροσερά κατά την περίοδο της νηστείας του Πάσχα. Τότε τρώγονται με συνοδευτικά αγκινάρες, ελιδάκια και ρακί. Ακόμα κι εμείς που αγάπαμε τα κουκιά σε όλες τους τις εκδοχές δεν είχαμε συνειδητοποίησει πόσο βαθιά ριζωμένο είναι αυτό το φαγητό στην Κρητική παράδοση! Το αντιληφθήκαμε με τη βοήθεια του φίλου Γιώργου Χουστουλάκη που μπήκε στην διαδικασία να καταγράψει όλα τα έθιμα, τις εκφράσεις και τα μυστικά του χορταστικού καρπού!
Και είναι πραγματικά εντυπωσιακά πολλά... Αυτό που μας έκανε μεγάλη εντύπωση είναι πως με τα κουκιά θεράπευαν τις μυρμηγκιές, αλλά και πως είχαν ευρεία χρήση στη μαντική: Με κουκιά μπορούσε να προβλεφθεί το πόσα χρόνια θα ζήσει κάποιος ("είναι μετρημένα τα κουκιά του"). Επίσης, όχι μόνο το αν μια κοπέλα θα βρει γαμπρό, αλλά και το αν αυτός θα είναι πλούσιος ή φτωχός!
Όπως αναφέρει ο κ. Χουστουλάκης: "Στα παλαιότερα χρόνια σε πολλά σπιτικά, τα κουκιά ήταν το κύριο φαγητό χειμώνα - καλοκαίρι. Άμα δεν υπήρχαν ούτε αυτά, σήμαινε πως το συγκεκριμένο σπιτικό, βίωνε την απόλυτη φτώχεια! Λέγανε πλέον τότε πως «το μόνο που έχουνε στο σπίτι τως, είναι το νερό στο σταμνί»!
Υπήρχαν διάφορες ποικιλίες κουκιών από την αρχαιότητα. Η Κρήτη είχε μια από τις καλύτερες ποικιλίες, που έκανε μάλιστα εξαγωγή και στην Αίγυπτο, στη περιοχή του Νείλου!
Προνομιούχοι οι χοίροι που έτρωγαν κουκιά!
Τα κουκιά στη Κρήτη σπάνια τα έδιναν στα ζώα, αφού τα έτρωγαν οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που είχαν αναπτύξει ιδιαίτερη τεχνική στη διατροφή χοίρων, όπως ο Φραγκιδομανώλης από τη Γαλιά, ο οποίος έσπερνε κάποια στρέμματα κουκιά, ειδικά για να ταίζει τα ζώα του, αλλά ιδιαίτερα τους χοίρους του, που σε συνδυασμό με βελανίδια, κατάφερνε να πετύχει το νοστιμότερο χοιρινό κρέας!
Τα ξεμάτιζαν με τα δόντια!
Καλά κουκιά θεωρούνται τα «βραστερά», που ψήνονται «με μια βράση μόνο!». Ποτέ δεν τα μαγείρευαν όπως είναι, αν πρώτα δεν τα «ξεμάτιζαν», αν δεν αφαιρούσαν δηλαδή το μπροστινό τμήμα ή μάτι. Αυτό γινόταν είτε με τα δόντια (!) είτε με δύο σιδερόπετρες, που η μία να είναι αιχμηρή, πιο σπάνια με το μαχαίρι. Υπήρχε μάλιστα μια νοοτροπία σε κάποιες γυναίκες που συμβούλευαν «να μη τα ξεματίζουν με το μαχαίρι γιατί δεν θα ψηθούν καλά».
Σπορά στη γέμωση του φεγγαριού...
Τα κουκιά τα έσπερναν το Φθινόπωρο «στη γέμωση» του φεγγαριού, «για να κάνουνε πολλά κουκιά!» Αν ήταν λίγες οι κουκιές, έκοβαν τα λουβιά απ’ ευθείας με τα χέρια, αν ήταν πολλά, θέριζαν τις κουκιές με το δραπάνι την άνοιξη, και τα στη συνέχεια, αφού τα έκαναν δεμάθια, τα πήγαιναν στ’ αλώνι ή στη ταράτσα του σπιτιού. Άμα ξεραίνονταν καλά, δεν τα αλώνιζαν με το βολόσυρο, γιατί έσπαγαν τα κουκιά. Αφού τα έκαναν ένα σωρό στη μέση του αλωνιού, τα κοπάνιζαν με τον κόπανο. Τα μεν άχυρα (κουκάχυρα), που στη πραγματικότητα ήταν κομμάτια μεγάλα βλαστοί από τις κουκιές, τα σάκιαζαν σε μεγάλα σακιά τις λεγόμενες «σάκες», και τα πήγαιναν στην αποθήκη ως εκλεκτή τροφή των ζώων, κυρίως βοοειδών και αιγοπροβάτων.
Λόγω του μεγάλου μέγεθος του άχυρου των κουκιών, υπήρχε η περιπαικτική φράση που αφορούσε κάποια κατηγορία ανήθικων γυναικών: «Αυτηνής ο... δε στένει μηδέ κουκάχερο»!
Έκαναν τα κουκιά μέχρι και... σφουγκάτο!
Τα κουκιά τα αποθήκευαν στα πιθάρια. Εκεί για να μη «μαμουνιάσουν», έριχναν μέσα διάφορα απωθητικά βότανα, όπως φασκομηλιά, δάφνη, θύμο κλπ, πριν εμφανιστεί η «ψυλλόσκονη», δηλαδή σκόνη για ψύλλους, ψείρες κλπ. Τα τρώγανε είτε ξερά, είτε φουρνισμένα, είτε βρεγμένα στο νερό (βρεχτοκούκια) ή «σούφροι», οι οποίοι ήταν και σπουδαίο συνοδευτικό της ρακής! Τα έτρωγαν και χλωρά με ελιές, κυρίως στις νηστείες, αλλά και σαν συνοδευτικό πάλι της ρακής. Μαγειρευτά τα έκαναν στιφάδο, γιαχνί με μάραθα ή με χοχλιούς. Ξεφλουδισμένα έφτιαχναν τη φάβα ή φαβέττα που τα συνόδευαν με κρεμμύδι και κρασί. Τα έκαναν όμως και σφουγγάτο, τηγανητά κλπ.
Το χειμώνα που είναι τρυφεροί οι βλαστοί της κουκιάς, με τους κουκοβλαστούς που τους έκοβαν, έκαναν την «άγρια σαλάτα», καθώς έβαζαν στο «μοσωράκι» τους (λεκανάκι) είτε σκέτα βλαστάρια από τη κουκιά, είτε πρόσθεταν μέσα και διάφορα αγριόχορτα όπως μαντιλίδες, χατζίκους, πρασάκια, πικροράδικα κλπ, έριχναν και ελιές λάδι αλάτι και ξύδι, και έκαναν μια αξιοζήλευτη και σπουδαία σαλάτα στο χωράφι από αγριόχορτα!
Τροφή αφροδισιακή και... μαντική!
Όταν είναι στην άνθιση το φυτό, κάνει ένα όμορφο λευκό λουλούδι, όμοιο με πεταλούδα, (ψυχή) και για αυτό όλα αυτά τα είδη που κάνουν παρόμοιο λουλούδι λέγονται ψυχανθή. Από την αρχαιότητα τα κουκιά είχαν συνδεθεί με την κύηση μιας νέας ζωής, (κυώ = κυοφορώ), εξ ου και το κύαμος = κουκί. Τα κουκιά βέβαια από τους αρχαίους θεωρούταν αφροδισιακή τροφή, και είχαν συνδεθεί με μαντείες, με εκλογές, με τυχερά παιγνίδια με προλήψεις, με διάφορες δεισιδαιμονίες, με ιατρική κλπ, ενώ σήμερα τα συναντάμε σε παιδικά ποιηματάκια, σε παραμύθια, ανέκδοτα, παροιμίες, φράσεις, διάφορα έθιμα του τόπου μας και σε ποικίλες ιστορίες.
"Mετρημένα είναι τα κουκιά σου"!
Οι παλιές μάντισσες κυρίως ανατολίτισσες, για την κουκομαντεία χρησιμοποιούσαν 39 κουκιά και ένα σκούρο μελιτζανί κουκί ή παράκουκο, σύνολο 40. Με διάφορες διατάξεις στη μαντική τέχνη «έβλεπαν τα μελλούμενα». Από ότι λένε, όταν «έριχναν τα κουκιά» σπάνια έπεφταν έξω! Όταν δε κάποιος έβλεπαν πως δεν είχε μέλλον, του έλεγαν «μετρημένα είναι τα κουκιά του!». Η φράση έμεινε να λέγεται έκτοτε από τον κόσμο, σε περιπτώσεις που κάποιος είναι ετοιμοθάνατος.
Τα κουκιά προέβλεπαν το... γαμπρό!
Σε κάποια χωριά της Κρήτης όπως στο Μεραμπέλλο, οι κοπελιές το βράδυ της παραμονής του Κλήδονα, έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους τρία κουκιά, ένα ξεφλουδισμένο, ένα αξεφλούδιστο και ένα μισοξεφλουδισμένο. Το πρωί έβαζαν το χέρι τους και έπιανα ένα. Αν ήταν το αξεφλούδιστο, θα παντρευόταν πλούσιο, αν ήταν το ξεφλουδισμένο φτωχό, και αν ήταν το μισοξεφλουδισμένο ούτε πλούσιο ούτε φτωχό! Άλλη εκδοχή από το Μεραμπέλλο λέει, πως το βράδυ της πρωτοχρονιάς, οι κοπελιές έβαζαν δύο κουκιά κάτω από το μαξιλάρι τους, ένα ολόκληρο, και ένα ξεματισμένο η ξεφλουδισμένο τελείως. Το πρωί προσπαθούσαν να πιάσουν ένα χωρίς να βλέπουν. Αν πιάσουν το αξεφλούδιστο θα παντρευτούν πλούσιο άνδρα, αν το ξεφλουδισμένο θα πάρουν πολύ φτωχό, Αν το κουκί έχει βγει έξω από το μαξιλάρι και είναι κοντά στ σώμα τους, θα παντρευτούν εκείνη τη χρονιά! Αν έχει πέσει κάτω από το κρεβάτι, θα αργήσει πολύ ο γάμος! Αν πέσουν και τα δύο κάτω, τότε θα μείνει γεροντοκόρη!
Κουκιά εναντίων εκζεμάτων και... μυρμηγκιών!
Από την αρχαιότητα ήταν γνωστή η φαρμακευτική μέθοδος όπου χρησιμοποιούσε κουκιά για θεραπεία. Την αλοιφή που έφτιαχναν από κουκιά τη χρησιμοποιούσαν σε δερματικές παθήσεις, σε χιονίστρες, εκζέματα, σε πληγές που προκαλούσαν τα καινούρια παπούτσια ή στιβάνια! Παράλληλα τα κουκιά στη Κρήτη, τα χρησιμοποιούσαν και σε μαγικές θεραπείες, γηθειές, δηλαδή, όπως στην απομάκρυνση μυρμηγκιών του δέρματος. Μετρούσαν τις μυρμηγκιές, τις πλήγωναν για να ματώσουν, έπαιρναν αντίστοιχο αριθμό κουκιών, έβαζαν από μία σταγόνα αίμα πάνω στο κάθε κουκί, και στη συνέχεια τα πετούσαν σε θάλασσα, είτε σε ποταμούς ή σε τρίστρατα. Αυτό γινόταν μονάχα στην εμφάνιση της νέας σελήνης, γιατί στο επόμενο φεγγάρι έπρεπε ο ασθενής να έχει γιατρευτεί!
Τα κουκιά στα παραμύθια...
Δεν ξεκίναγε ποτέ παραμύθι αν δεν άρχιζε από το «κουκί»! Κάθε παραμυθάς είχε το δικό του τρόπο. Μπορούσαν να αρχίσουν με τη φράση: «Παραμύθι παραμύθι, το κουκί με το ρεβίθι...» ή «Δός τσ’ ανέμης να γυρίσει, παραμύθι να αρχινήξει... Το κουκί με το ρεβίθι...».
Όταν παιδιά παρακαλάγανε τους μεγάλους να τους πουν κάποιο παραμύθι να περάσει η ώρα τους και κάποιες φορές εκείνοι βαριόταν ή ήταν πολύ κουρασμένοι, για να τα αποφύγουν τους έλεγαν:
-Θέλετε κοπέλια να σας πω ένα παραμύθι; Ε, ακούστε το: «Παραμύθι παραμύθι, το κουκί και το ρεβίθι επαλεύγανε στη βρύση, και περνά και η φακή και τσι βάνει φυλακή»! Ή ακόμα πιο σύντομο: «Παραμύθι μύθαρος και η κοιλιά σου πίθαρος», ή «Παραμύθι μυθαράκι και η κοιλιά σου πιθαράκι»!
Αυτό ήταν όλο κι όλο το σύντομο «παραμύθι» τους, έτσι για να τους αφήσουν ήσυχους!
Γριές φαφούτες, παπάδες αγράμματοι και κουκιά!
Πολλές ήταν οι αστείες ιστορίες ή τα παραμύθια, είτε ανέκδοτα που αναφέρονται στα κουκιά, και λένε για «γριές φαφούτες» ή για παπάδες που δεν ήξεραν να μετρούν!
Υπάρχουν πράγματι πολλά ανέκδοτα σε όλη την Ελλάδα που αρχίζουν με τη φράση: «Μια γριά φαφούτα μια φορά και ένα καιρό εξεμάτιζε κουκιά...». Άλλα ήταν σοβαρά και διδαχτικά παραμύθια, και άλλα σκωπτικά ανέκδοτα. Τα σκωπτικά σατίριζαν τη περίπτωση που μια γριά αν και δεν είχε δόντια, ήθελε όμως παντρειά κλπ! Όπως λέει ένα παλιό ανέκδοτο, τα παιδιά μιας γριάς, που ήθελε διακαώς παντρειά, της έδωσαν «μια μοσόρα κουκιά» από βραδύς και της είπαν πως αν τα ξεφλουδίσει όλα με τα δόντια της μέχρι το πρωί θα την παντρέψουνε! Εκείνη τα σάλιωνε όλη νύχτα με τα ούλα από δω τα σάλιωνε από κει, μα μονάχα δυο τρία κουκιά είχε καταφέρει να ξεφλουδίσει όλο το βράδυ! «Μα αφού δεν έχεις εδά αντόδια πώς να σε παντρέψουμε!», της έλεγαν τα παιδιά της». Τότε εκείνη τους έλεγε: «Ε, μα να, ξανοίξετε, έχω εκειέ ένα ριζαλάκι...»
Τα σατυρικά ανέκδοτα με τους παπάδες, έχουν να κάνουν με μια εποχή που οι παπάδες δεν ήξεραν γράμματα, και δεν τα κατάφερναν στο μέτρημα! Για να καταφέρουν να εντοπίσουν μετά από 40 μέρες νηστείας το Πάσχα, έβαζαν ένα εγγράμματο να τους μετρήσει σαράντα κουκιά! Τα έβαζαν στη τσέπη του ράσου, και κάθε μέρα έτρωγαν από ένα κουκί, έτσι τη μέρα που θα τέλειωναν, θα έλεγε στην εκκλησία του χωριού το «Χριστός Ανέστη»! Όμως δεν το είπε αυτό στη παπαδιά, να μην τον περάσει για άσχετο, και εκείνη βλέποντας τα κουκιά στη τσέπη του ράσου, έβαζε με το μυαλό της, ότι ο παπάς αγαπάει πολύ τα κουκιά! Κάθε μέρα λοιπόν πρόσθετε στη τσέπη του ράσου του και πέντε έξη! Έτσι περάσανε οι σαράντα μέρες, πέρασε ο Ιούνιος, πέρασε το καλοκαίρι, και ο παπάς βλέποντας να έρχεται ο χειμώνας ανησύχησε! Έβαλλε κάποιον να τα μετρήσει τα υπόλοιπα κουκιά στη τσέπη, και τα έβγαλε 55! Ε, κατάλαβε πως κάτι έγινε λάθος, το είπε στη παπαδιά, όπου και έμαθε τι έγινε!
Παιδικά τραγούδια με κουκιά....
Πολλά ήταν τα παιδικά τραγουδάκια που είχαν μέσα τη λέξη «κουκιά». Αναφέρουμε ενδεικτικά:
«Πήδι πήδι Βασιλιά, το κουλούκι σου πεινά, δός του πίτα και κουκιά, να γαυγίσει το χτενά»! (πήδι πήδι = πήδα πήδα)
Το μικρό παιδικό τραγουδάκι αυτό, το συνδύαζαν με το παιγνίδι, κυρίως όταν πηδούσαν ποιο θα πεταχτεί πιο μακριά! Το έλεγαν ακόμα και όταν χοροπηδούσαν πάνω στο κρεβάτι. Ο «Χτενάς» ήταν ο επαγγελματίας λιναράς της εποχής ή Καναβάς, που γύριζε τα χωριά και πήγαινε με τα δικά του εργαλεία και κατεργαζόταν το λινάρι.
Άλλο μεσαρίτικο επικό τραγούδι που λεγόταν παλιά στη Γαλιά και στα Βορίζα είναι «του Φλασκούρη τα κουκιά».
«Του Φλασκούρη τα κουκιά ήτανε πολύ γλυκιά (...)
Και ο Φλασκούρης το μαθαίνει κι αρματώνεται και βγαίνει
Και βαστά σκουρί λεπίδα για να διώξει τη ζουρίδα
Κι η ζουρίδα του γρυλώνει, κι άρκαλος τ’ ανεματσώνει!»
Η δεύτερη στροφή λείπει, μπορεί και τρίτη πού έλεγε προφανώς, πως η ζουρίδα ζήλεψε τα κουκιά του Φλασκούρη, και ξεκίνησε να πάει να του τα κλέψει. Πιθανόν «του Φλασκούρη τα κουκιά» να συμβόλιζαν τα αγαθά του κρητικού, και «ο Φλασκούρης» ήταν απλά ο ντόπιος κρητικός, «ζουρίδες» ίσως να ήταν οι άτακτες ομάδες των Τούρκων που κάνανε ληστρικές επιθέσεις στα χωριά, και που λεγόταν στη πραγματικότητα και «Ζουρίδες». Ζήλεψαν τα αγαθά των ντόπιων, και αποφάσισαν να κάνουν επίθεση να τα ληστέψουν. Ο Κρητικός όμως το μαθαίνει έγκαιρα, και αρματώνεται με σκουριασμένα μαχαίρια και λεπίδες και ότι είχε, και στο τέλος βγαίνει στο μετερίζι, και κατατροπώνει τον εχθρό, και στο τέλος τους εχθρούς τους πήρε ο άνεμος και τους σήκωσε!
Κουκιά τρως, κουκιά μολογάς!
Είναι ατέλειωτες οι παροιμίες και οι φράσεις ή μαντινάδες με τα κουκιά. Θα αναφέρουμε εδώ κάποιες από αυτές:
* «Ξεκαθαρισμένα τα κουκιά από τα ροβίθια» θα πει ο λαός μας που θέλει καθαρές και ξεκάθαρες και σταράτες κουβέντες!
* «Ο κούκος θέλει σύντροφο, και το ρεβίθι αέρα». Η παροιμία αφορά τον τρόπο φυτέματος του κουκιού στο χώμα. Ενώ το ρεβίθι θέλει αραιό φύτεμα, το κουκί αντίθετα θέλει να φυτεύεται κοντά το ένα με το άλλο. Θέλει δηλαδή το κουκί σαν φυτό, να νοιώθει «σύντροφο» δίπλα του, ειδικά στο όψιμο φύτεμα.
* «Κουκιά τρως, κουκιά μολογάς». Κρητικιά φράση και αυτή, που σημαίνει ότι ανάλογα το χαραχτήρα του κανείς, και ανάλογα τις γραμματικές του γνώσεις, θα είναι και εκείνα που θα πει και θα ξεστομίσει ή θα διδάξει στα παιδιά του. Αυτό θέλει να πει η κρητική φράση, ότι κρύβει κανείς στη καρδιά του, και ότι διδαχτεί από το σπίτι του, θα το εκδηλώσει και προς τα έξω. Ο ψευταράς δηλαδή πάντα ψέματα θα λέει, γιατί αυτά έμαθε. Την ίδια δε φράση την έλεγαν και σε κάποιον που συνέχεια έλεγε και αναμασούσε τα ίδια και τα ίδια χαζά πράγματα, που στο τέλος γινόταν κουραστικός. «Μωρέ δε μας ε παρετάς ήσυχους, εσύ κουκιά ήφαες κουκιά μολογάς», του απαντούσαν!
* «Όποιος κάθεται καλά, και πχοιά καλά γυρεύει, ο διάολος του κώλου του, κουκιά του μαγερεύει!», λέγανε σε όσους είναι πλεονέκτες και τα θέλανε όλα, ενώ είχαν ήδη πολλά πράγματα, εν τούτοις δεν αρκούνται στα δικά τους, αλλά θένε να έχουν και από τα ξένα!
* «Μουδέ συ παπά κουκιά, μηδέ εγώ σκαλιστικά». Κάποτε προφανώς κάποιος παπάς είχε ένα δούλο για τις αγροτικές του εργασίες. Ο παπάς και ο δούλος δεν τα βρίσκανε. Ο παπάς δεν του φερότανε καλά, προφανώς δεν τον τάιζε καν, και ο δούλος νευρίασε, έτσι έκανε κάποια κρυφή «κατσουκανιά» στα κουκιά του παπά και τα ξέρανε όλα! Τότε ενώ κατέστρεφε τα κουκιά μονολογούσε: «Μπορεί να μη πληρωθώ εγώ για το κόπο μου που σου τα έσπειρα και στα σκάλιζα, μα ούτε συ παπά θα φας κουκιά!» Στη Κρήτη τη λένε αυτή τη φράση σε περίπτωση αντεκδίκησης, όταν θέλουν να τιμωρήσουν κάποιον για ζημιά που τους έκανε, και ας χάσουν και οι ίδιοι από τα κερδισμένα τους, ή το μερίδιό τους, φτάνει που θα χάσει και ο άλλος, «ούτε εγώ, μα ούτε και συ»!
* «Όπου κουκίσεις να μη δικουκίσεις, κι ανε δικουκίσεις να μη ξανακουκίσεις». Φράση που μάθαμε από τους παλιούς που κατέβηκαν από τα Βορίζα, προφανώς τη λέγανε περισσότερο στην ανατολική Μεσαρά, που εν ολίγοις σημαίνει: «Όπου σπείρεις ή φυτέψεις κάποιο σπόρο σε ένα χωράφι (σιτάρι ή κριθάρι, κουκιά κλπ), να μην ξανασπείρεις από τον ίδιο σπόρο και του χρόνου, αν όμως σπείρεις και του χρόνου από τον ίδιο σπόρο, τον επόμενο να μην ξανασπείρεις πάλι γιατί δεν θα βγάλεις τίποτα»!
Άλλη εκδοχή της παροιμίας που την έλεγαν στη δυτική Μεσαρά, (εγώ την άκουσα στη Φανερωμένη) είναι και η εξής:
-«Όπου κουκίσεις να δικουκίσεις, μα να μη τρικουκίσεις γιατί θα ξεκουκίσεις».
Τι κάνεις; Κουκιά σπέρνω!
Για τους κουφούς ο λαός έχει συνδέσει με μια φράση τη κώφωσή τους με τα κουκιά:
-«Ήντα κάνεις μπάρμπα?»
-«Κουκιά σπέρνω!»
-«Ήντα κάνεις μπάρμπα, σου λέω!»
-«Ε, σπέρνω και ψιλά σπέρνω και χοντρά!».
Έχει επίσης και πολλές μαντινάδες ο λαός μας που σχετίζονται με κουκιά. Η παρακάτω αντλεί διδάγματα από τα ίδια μας τα λάθη:
«Δε ξαναψήνω μπλιό κουκιά, δε στένω μπλιό τσικάλι,
να μαγερεύγω το φαί, και να το τρώνε οι γ- άλλοι!
Εκάηκα τη μια φορά να μη καώ την άλλη!»
Κουκιά μέχρι και στα παιδικά παιχνίδια
Πάντα πριν αρχίσει ένα παιδικό παιγνίδι, κυρίως στο κρυφό ή χωστό, υπήρχε το λεγόμενο «μαρκάρισμα» ποιος θα τα φυλάει πρώτος. Αυτό γινόταν μετρώντας κάθε άτομο και από μια συλλαβή, στο παρακάτω στιχάκι:
Το σπυρί – σπυρί- κουκάκι, το μανά- μανα-θουλάκι, ποιο - να πέψω -ποιο - να φήσω, άμε - συ - κουτσό -ριφάκι!
Υπήρχαν επίσης παιδικά παιγνίδια, που σε μια παρέα το κάθε παιδί έβαζε στη τσέπη του ισάριθμα κουκιά και παίζανε το παιγνίδι «Πάω και έρχομαι»! Έπαιρνε στα χέρια του λίγα κουκιά και ρώταγε τον άλλο τη φράση «πάω κι έρχομαι, σα πόσα?» Ο άλλος απαντούσε με ένα τυχαίο νούμερο, και αν ήταν μεγαλύτερο του έπαιρνε τη διαφορά, αν μικρότερο έδινε εκείνο τη διαφορά. Αν όμως το πετύχαινε, του τα έπαιρνε όλα που είχε στα χέρια αλλά και στη τσέπη!
Όμως τα παιδιά πολλές φορές είχαν τη τάση να μιμούνται τους μεγάλους σε τυχερά παιγνίδια, όπως στα ζάρια, και παίζανε και αυτά, μόνο που αντί λεφτά χρησιμοποιούσαν κουκιά! Το ίδιο και στη κολτσίνα και σε άλλα τυχερά παιγνίδια.
Τσι πείνας το τραγούδι...
Ότι ήταν η φασολάδα για την υπόλοιπη Ελλάδα, ήταν τα κουκιά για την Κρήτη: Εδώ η πείνα έχει το δικό της τραγούδι στη Κρήτη και μάλιστα ριζίτικο! Και αυτό το τραγούδι έχει ως βασικό στοιχείο του τα κουκιά!
Αφρουγκαστείτε να σας πω τση πείνας το τραγούδι
απού ‘χει νου και το γρηκά και λοϊσμό ν’ ακούει?
Οι μαύρες απακιάσανε, οι γι άσπρες εχλωμιάναν,
και τα καημένα τα’ αρφανά στσι δρόμους εποθάναν.
Τα στριψουλίδια κι ο χυλός κι η βρούβα η καημένη,
εκείνη μας εγλύτωσεν εκείνο το σεφέρι.
Κι η βρούβα εξεπούλιασε και πάει στη δουλειά τση,
και των κουκιών παράγγειλε παραγγελιά μεγάλη:
«Κουκιά μην αποκάμετε ώστε να βγει κριθάρι,
κι όχι κριθάρι μοναχό, μόνο ταή και στάρι».
Κι η πείνα επαράστεκε πάνω σε ένα κλωνάρι:
«Καημοί σας, κακορίζικοι, ανε γειαγείρω πάλι»
(Στ. Αποστολάκης, ριζίτικα. Τα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης)
Κείμενο – Φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης
Συμπληρωματικές πληροφορίες κειμένου από τους: Νίκο Ψιλάκη – Πελαγία Μ. Χουστουλάκη – Μύρωνα Μαραγκάκη
03-05-2024
Αν υπάρχει ένα έθιμο, το οποίο την Μεγάλη Παρασκευή, συναγωνίζεται σε δημοφιλία...
02-05-2024
Το 1896 σημειώθηκε εξέγερση στην Κρήτη κατά των Τούρκων. Η ύπαιθρος ελεγχόταν...
02-05-2024
Την Μεγάλη Πέμπτη οι Χριστιανοί εναποθέτουν στον Σταυρό του μαρτυρίου στεφάνια. "Για...
02-05-2024
Το πιο δημοφιλές έθιμο της Μεγάλης Πέμπτης είναι η βαφή των αβγών...
01-05-2024
Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα, Κυριακή 1η Μαΐου 1911 και ώρα 6...
01-05-2024
Πριν από 70 χρόνια οι Ηρακλειώτες έκαναν Πρωτομαγιά... στο Μασταμπά. Η συγκεκριμένη...
01-05-2024
Βρισκόμαστε στο μέσον της Μεγάλης Εβδομάδας και στην Κρήτη συνεχίζονται οι προετοιμασίες...
01-05-2024
Στις μέρες μας ολοένα και περισσότερες νοικοκυρές αναζητούν τρόπους επιστροφής στις ρίζες...
30-04-2024
Διανομή κρέατος σε 625 νοικοκυριά που έχουν ανάγκη πραγματοποιεί ενόψει του Πάσχα...
30-04-2024
Η Εύα Μπράουν ήταν μια Γερμανίδα καλλονή, ερωμένη του Αδόλφου Χίτλερ για...
30-04-2024
Η Μεγάλη Τρίτη στην Κρήτη δεν έχει να επιδείξει κάτι αξιοσημείωτο από...
29-04-2024
Το Ιταλικό Circo Acquatico Bonaccini έρχεται στο Ηράκλειο, στο Γήπεδο Αμμουδάρας (όπισθεν...
29-04-2024
Το καθιερωμένο Πασχαλινό παζάρι του "Συνδέσμου Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν...
29-04-2024
H Μεγάλη Δευτέρα αποκαλείται σε χωριά της Κρήτης και «μεγάλη μαχαίρα». Την...
28-04-2024
Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα, 28 Απριλιου 1908, όταν γεννήθηκε ο Όσκαρ...
28-04-2024
Το Πάσχα στο χωριό είναι πάντα πιο καλό από το Πάσχα στην...
27-04-2024
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Ιωάννου (σε συνεργασία με την ομάδα της βιβλιοθήκης...
26-04-2024
Συνεχίζονται οι διαδικτυακές ομιλίες του αναδιαμορφωμένου κύκλου σπουδών του Δημοτικού Ελεύθερου Ανοικτού...
26-04-2024
Ο Σύλλογος Φίλων ΙΤΕ (Ίδρυμα Τεχνολογίας Έρευνας) πραγματοποιεί την πρώτη, για εφέτος...
26-04-2024
Η Δανειστική Βιβλιοθήκη «Μαρίνος Ιδομενέως» του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Ιωάννη προσκαλεί μικρούς...
26-04-2024
Διαδραστική μουσική αφήγηση για παιδιά παρουσιάζεται στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου στο...
25-04-2024
Το Μουσικό Σχολείο Ηρακλείου, διοργανώνει την Πέμπτη 25 Απριλίου 2024 και ώρα...
25-04-2024
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πατσίδων για μία ακόμη χρονιά θα τιμήσει την μνήμη...
25-04-2024
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πατσίδων και φέτος γιορτάζει την Πρωτομαγιά με λαϊκό γλέντι...
24-04-2024
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης καλεί τους φίλους του σε μια διαφορετική...
24-04-2024
Θεατρική παράσταση που είναι βασισμένη στην ταινία του Τim Burton "Η νεκρή...
24-04-2024
Μια βραδιά με "Πλουμιστά Παραμύθια" στο Μουσείο "Θύραθεν" στην οδό Ρήγα Φεραίου...
24-04-2024
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» έρχεται στην Κρήτη, με αφηγητή το Σπύρο Μπιμπίλα και...
23-04-2024
Ο Σύλλογος Ανακουφιστικής Φροντίδας Κρήτης «Ζαχαρίας Κ. Μπαντουβάς» πραγματοποιεί το πασχαλινό του...
23-04-2024
Το "Κάνε μια ευχή" Ελλάδος (Make a wish) διοργανώνει (και) φέτος τον...
22-04-2024
Ο Σύλλογος Φίλων Μουσικής Σητείας παρουσιάζει την παράσταση: "Γιοι και κόρες" του...
21-04-2024
Εκδήλωση για παιδιά με τίτλο: "Μια φορά και έναν καιρο" διοργανώνεται το...
21-04-2024
Άσχημα νέα για τις φράουλες, το αγαπημένο φρούτο μικρών και μεγάλων, περιλαμβάνει...
21-04-2024
Έκθεση με τίτλο «50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Μνήμες και...
20-04-2024
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τυλίσου μας καλεί να κάνουμε Πρωτομαγιά στον κάμπο του...
20-04-2024
Τη Δευτέρα 22 Απριλίου 2024 και ώρα 8 το βράδυ γίνονται τα...
20-04-2024
Μια διαφορετική VOΛΤΑ με τη χρήση ακουστικών κεφαλής, εμπνευσμένη από την σύγχρονη...
20-04-2024
Την Δευτέρα 22 Απριλίου 2024 και ώρα 8 το βράδυ θα παρουσιαστεί...
20-04-2024
Η μουσικοθεατρική παράσταση: «Ένα καράβι αρμένιζε» παρουσιάζεται με ελεύθερη είσοδο για το...
19-04-2024
Το πασχαλινό παζάρι του Παγκρήτιου Συλλόγου Γονέων και Φίλων Παιδιών με Νεοπλασία...
19-04-2024
Τα τραπουλόχαρτα και τα σπίρτα ήταν προϊόντα που άνηκαν μέχρι και πριν...
18-04-2024
Το τμήμα "Γυναίκα και Παιδί" του Λυκείου Ελληνίδων Ηρακλείου διοργανώνει εργαστήριο κατασκευής...
18-04-2024
Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου προσκαλεί το κοινό στην παρουσίαση του έργου...
18-04-2024
Μουσικοαφηγηματική παράσταση για τον Κρητικό Πόλεμο. Για την 22χρονη πολιορκία του Ηρακλείου...
17-04-2024
Έκθεση μορφολογίας Γερμανικού Ποιμενικού διοργανώνει το Τοπικό Παράρτημα 06 Ηρακλείου Κρήτης του...
17-04-2024
Τέσσερις ημέρες πριν από το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών, μια ημέρα σαν σήμερα...
16-04-2024
Πασχαλινό παζάρι του Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου - Λυκείου Ηρακλείου πραγματοποιείται την...
16-04-2024
Βιωματικό σεμινάριο: «Εισαγωγή στον προγραμματισμό και στην εκπαιδευτική ρομποτική» πραγματοποιείται το Σάββατο...
16-04-2024
Η Παγκόσμια Λέσχη Ανάγνωσης Εργων του Νίκου Καζαντζάκη, που λειτουργεί στο πλαίσιο...
15-04-2024
Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου και η πρωτοβουλία L.LAB παρουσιάζουν το φωτογραφικό...
15-04-2024
Την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024 στις 7 το απόγευμα στο Πολύκεντρο Νεολαίας...
14-04-2024
Η παράσταση της καλλιτεχνικής ομάδας Memento mortis με τίτλο: "Το Ψυχρότερο Σημείο...
14-04-2024
Διαδικτυακή συνάντηση αφιερωμένη στη μνήμη του Γιώργη Κλάδου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα...
13-04-2024
Η ΟΙΚΑΝΟΣ Κοιν.Σ.Επ. μας προσκαλεί σε ημερίδα την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024...
13-04-2024
Την Κυριακή 14 Απριλίου 2024 παρουσιάζεται στο Ηράκλειο η παράσταση βρεφικού θεάτρου:...
12-04-2024
Το Ηράκλειο ετοιμάζεται να υποδεχτεί με κάθε επισημότητα την Ολυμπιακή Φλόγα, ένα...
12-04-2024
Την Κυριακή 14 Απριλίου 2024 και ώρα 7 το απόγευμα θα τελεστεί...
11-04-2024
Ο Σύλλογος Γυναικών "Ίριδα" διοργανώνει στην πρώην αμερικανική βάση Γουρνών κύκλο βιωματικών...
11-04-2024
Ενόψει των πανελλαδικών εξετάσεων, η Περιφέρεια Κρήτης οργανώνει εκδήλωση με θέμα «Κοινωνικές...
11-04-2024
Οι εκδόσεις "Mystis" μας προσκαλούν στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Εμμανουήλ...
11-04-2024
Εκδήλωση – φιλολογικό μνημόσυνο, για τον καθηγητή Φυσικής και πρώην πρύτανη του...
11-04-2024
Το βιβλίο της "Εσωκεντρισμός" παρουσιάζει στην Κρήτη η δρ. Νάνσυ Μαλλέρου. Οι...
10-04-2024
Η θεατρική παραγωγή του έργου «Ένα Όνειρο» Από τη Μεταμόρφωση και τα...
10-04-2024
Σεμινάριο κυκλοφοριακής αγωγής και οδικής ασφάλειας θα πραγματοποιηθεί στο Χουδέτσι Νομού Ηρακλείου...
10-04-2024
Από καιρό σε καιρό το παθαίνουμε όλοι! Ένα τραγούδι που δεν μας...
09-04-2024
Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας και η Περιφέρεια Κρήτης-Περιφερειακή Ενότητα Χανίων οργανώνουν εκδήλωση...
08-04-2024
Το 1932, η σύζυγος του Δανού, Όλε Κιρκ Κρίστιανσεν, πέθανε και τον...
07-04-2024
Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας...
07-04-2024
Ροκ συναυλία για παιδιά και μεγάλους με τους ΜπΑΜπΑροκάδες πραγματοποιείται το Σάββατο...
07-04-2024
Οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται συχνά λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους...
06-04-2024
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου, που εδρεύει στα Νέα...
06-04-2024
Την Τετάρτη 10 Απριλίου 2024 και ώρα 7 το απόγευμα γίνεται στο...
06-04-2024
Εργαστήριο & δράση αλληλεγγύης στο Freedom Theatre της Παλαιστίνης διοργανώνει το 6ο...
06-04-2024
Προβολή της νέας ταινίας του Στέλιου Κούλογλου θα γίνει στο Ηράκλειο Κρήτης...
05-04-2024
Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου (Ε.Φ.Ε.Η.), φιλοξενεί τη φωτογραφική έκθεση του μέλους...
05-04-2024
Πρόγραμμα δωρεάν εξέτασης για την πρόληψη καρκίνου του τραχήλου (τεστ Παπανικολάου) διενεργεί...
04-04-2024
Μουσική παράσταση με τίτλο: «Μπουζούκια στην Πίστα» με τη Βαγγελιώ Φασουλάκη παρουσιάζεται...
03-04-2024
Μία από τις πιο ένδοξες στιγμές της Ελληνικής ιστορίας αποτελεί η υπεράσπιση...
03-04-2024
Έκθεση έργων νέων καλλιτεχνών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού πραγματοποιείται από...
03-04-2024
Το Ιταλικό Circo "Acquatico Bonaccini" θα βρίσκεται στα Χανιά, επί της Λεωφόρου...
03-04-2024
Tο 3ο Θερινό Σχολείο Κινηματογράφου θα υλοποιηθεί από 30 Ιουνίου έως 7...
02-04-2024
Την Τετάρτη 3 Απριλίου 2024 και ώρα 7 το απόγευμα γίνεται στο...
02-04-2024
Ο Δήμος Μαλεβιζίου και η Τοπική Κοινότητα Κεραμουτσίου, τιμώντας τη μνήμη του...
02-04-2024
Ανοιχτό όλες τις μέρες της εβδομάδας είναι το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης κατά...
02-04-2024
Ποιος δεν έχει διαβάσει «Το ασχημόπαπο», «Το μολυβένιο στρατιωτάκι», τη «Μικρή γοργόνα»...
01-04-2024
Το Σάββατο 6 Απριλίου 2024 και ώρα 11 το πρωί το Μουσείο...
01-04-2024
Στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» και στο ΚΑΜ θα διεξαχθεί από τις 2...
01-04-2024
Ο Κώστας Καρυωτάκης και η Μαρία Πολυδούρη, ήταν δύο ποιητές της γενιάς...
31-03-2024
Το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης προκηρύσσει το βραβείο William Stanley Moss...
31-03-2024
Stand up comedy παράσταση του Στέλιου Ανδρεαδάκη με τον τίτλο: "Έγινε ένα...
30-03-2024
Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα, 30 Μαρτίου του 1945, όταν γεννήθηκε ο...
30-03-2024
Στην Ελλάδα παράγονται κάθε χρόνο περίπου 5,4 εκατ. τόνοι αστικών απορριμμάτων, ενώ...
29-03-2024
Ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος Ηρακλείου "Αρετούσα", μας προσκαλεί σε ένα όμορφο "Ταξίδι στο...
29-03-2024
Το εργαστήριο ζωγραφικής "Λόγω Τέχνης" διοργανώνει έκθεση στις Αρχάνες, στην αίθουσα της...
29-03-2024
Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα 29 Μαρτίου 2011 όταν έφυγε από τη...
28-03-2024
Σεμινάριο με τίτλο: «Η σωστή αναπνοή φέρνει υγεία» και παρουσίαση βιβλίου «Πάρε...
28-03-2024
Η Περιφέρεια Κρήτης και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, σε συνεργασία με το...
28-03-2024
Τελικά παντού υπάρχει κάποιος Έλληνας! Ακόμα κι αν πρόκειται για την κινηματογραφική...
27-03-2024
Το 1ο και 2ο Εργαστηριακό Κέντρο Ηρακλείου διοργανώνουν την Πέμπτη 28 και...
27-03-2024
Παλλασιθιώτικο συλλαλητήριο πραγματοποιείται την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024 και ώρα 12 το...
27-03-2024
Διήμερες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στα Χανιά με αφορμή την επέτειο θανάτου του...
26-03-2024
Eκδήλωση με θέμα: «Γυναίκα στην Αγορά Εργασίας και στο Επιχειρείν» πραγματοποιείται την...
26-03-2024
Η θεατρική παραγωγή «Όλο σπίτι, κρεβάτι και εκκλησία» των Ντάριο Φο και...
26-03-2024
Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα, στις 26 Μαρτίου 1937, όταν οι καλλιεργητές...
25-03-2024
Η κλιματική κρίση έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και απειλεί ευθέως τις ισορροπίες...
25-03-2024
Νοιώθετε πως η μετακίνηση στην πόλη του Ηρακλείου είναι εφιάλτης; Εγκλωβίζεστε μέσα...
25-03-2024
Έκθεση ζωγραφικής της Αγγέλας Βορεάδου με τίτλο: «Ιχνογραφίες» πραγματοποιείται στη Βασιλική Αγίου...
24-03-2024
Για 13η χρονιά, θα πραγματοποιηθεί στο Δήμο Αγίου Νικολάου το Παιδικό Φεστιβάλ, από...
24-03-2024
Το Μάρτιο του 1553 γεννήθηκε στη Σητεία ο μεγάλος ποιητής της Αναγέννησης...
24-03-2024
Το βιβλίο του Αλέξανδρου Χατζηπαναγιώτη με τίτλο: "Αμάλθεια: Το κορίτσι με τα...
23-03-2024
Τις νέες εκδόσεις της παρουσιάζει η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη στο πλαίσιο εκδήλωσης...
23-03-2024
Ο Μάκης Δελαπόρτας θα βρεθεί την Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024 και ώρα...
22-03-2024
Με τη λαμπρότητα που αρμόζει στην περίσταση θα εορταστεί την ερχόμενη Δευτέρα...
22-03-2024
Την Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024, στις 8 το βράδυ γίνονται τα εγκαίνια...
21-03-2024
Στην καταπράσινη κοιλάδα στους πρόποδες του Ψηλορείτη, στο χωριό Σάρχος, έχει δημιουργηθει...
21-03-2024
Ο Ασίντ είναι ένα παιδί πρόσφυγας. Όταν ξεσπάει πόλεμος στην πατρίδα του...
21-03-2024
Ένα από τα πρώτα πράγματα που είχαμε μάθει όταν είμαστε μικρά ήταν...
20-03-2024
Στις 20 και 21 Μαρτίου 2024 πραγματοποιείται στο Ηράκλειο ένα φεστιβάλ που...
20-03-2024
Τα χαμοκάρυδα σήμερα είναι για τους περισσότερους από εμάς κάτι το άγνωστο...
Το γλυκάκι που βλέπουμε στη φωτογραφία μοιάζει με μουσταλευριά, αλλά μουσταλευριά δεν είναι! Είναι ένα παραδοσιακό, αλλά ξεχασμένο γλυκό της Κρήτης, το οποίο λέγεται μελαλευριά και ήταν συνηθισμένο τρατάρισμα στα...
14-04-2024
ΠερισσότεραΑπ' όλα τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης το αγαπημένο μας από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας είναι τα ντολμαδάκια! Οι νοικοκυρές της Κρήτης συνηθίζουν την ημέρα αυτή να φτιάχνουν...
02-05-2024
ΠερισσότεραΤο Πάσχα στο χωριό είναι πάντα πιο καλό από το Πάσχα στην πόλη. Τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας τηρούνται με μεγαλύτερη ευλάβεια... Η νηστεία είναι αυστηρή... Οι νοικοκυρές έχουν τόσες...
28-04-2024
ΠερισσότεραΗ απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου είναι αναμφισβήτα ή πιο δύσκολη στιγμή που μπορεί να ζήσει κάποιος... Στην Κρήτη παλιά ο κόσμος τη βίωνε με τρόπο διαφορετικό: "Οι συγγενείς της γυναίκας...
03-05-2024
ΠερισσότεραΟι περισσότερες νοικοκυρές στην Κρήτη φτιάχνουν τα καλιτσούνια τους τη Μεγάλη Πέμπτη... Και από αυτές οι πιο πολλές έχουν συνταγές που πάνε από χέρι σε χέρι και από μαμά σε...
02-05-2024
ΠερισσότεραΔεν είναι πολύ σικάτα τα εικονιζόμενα αυγά; Κομψοτεχνήματα πραγματικά. Το μόνο που χρειαζόμαστε για να τα φτιάξουμε κι εμείς, είναι αυγά, σχέδια από χαρτοπετσέτες, το ασπράδι ενός αυγού και ένα...
29-04-2024
ΠερισσότεραΒρισκόμαστε στο μέσον της Μεγάλης Εβδομάδας και στην Κρήτη συνεχίζονται οι προετοιμασίες για το Άγιο Πάσχα. Την Μεγάλη Τετάρτη στα παραδοσιακά νοικοκυριά οι γυναίκες πλάθουν μαζί με τα παιδιά τους...
01-05-2024
ΠερισσότεραΈνα φαγητό που δίνει άλλη διάσταση στα μαυρομάτικα φασόλια κάνουν οι νοικοκυρές στην επαρχία Σητείας. Πρόκειται για το φαγητό που παρουσιάστηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γούδουρα Σητείας στο 6ο Φεστιβάλ...
30-04-2024
ΠερισσότεραΣε ένα από τα βολταράκια μας στην Ιταλία είχαμε δοκιμάσει, κατόπιν παρότρυνσης ντόπιου, μια λιχουδιά λαχταριστή: Επρόκειτο για την πορκέτα, ένα φαγητό που όμοιό του δεν υπάρχει στην Κρητική διατροφική...
07-04-2024
ΠερισσότεραΑν κατά τα ανοιξιάτικα βολταράκια σας στην ύπαιθρο της Κρήτης, συναντήσετε το φυτό της φωτογραφίας να ξέρετε πως ταυτόχρονα έχετε συναντήσει και μεζέ! Και τι μεζέ! Από τους πιο μπελαλίδικους...
06-04-2024
ΠερισσότεραΤο 1896 σημειώθηκε εξέγερση στην Κρήτη κατά των Τούρκων. Η ύπαιθρος ελεγχόταν από τους επαναστατημένους Κρητικούς ενώ οι πόλεις από τους Τούρκους. Οι μεγάλες δυνάμεις έσπευσαν κατ' άλλους να βοηθήσουν...
02-05-2024
ΠερισσότεραΓνωρίζετε τους... πηγουνίτες ή σκούλους; Το λουλούδι που φύεται στην Κρητική γη και... τρώγεται; Η γεύση του, μάλιστα, είναι γλυκιά, γεγονός που το έκανε ιδιαίτερα δημοφιλές σε περιόδους πείνας... Ερωτηθείς για...
10-04-2024
ΠερισσότεραΜετά το Παλαίκαστρο Σητείας, λίγο πριν φτάσουμε στην Ερημούπουλη, ελαττώσαμε την ταχύτητα του αυτοκινήτου για να περιεργαστούμε την εικονιζόμενη ξερή συκιά... Το ίδιο είχαν κάνει πριν από εμάς ένας ή και...
29-04-2024
ΠερισσότεραΗ Πρωτομαγιά, που έχει συνδεθεί με την Άνοιξη και την εργατική εξέγερση στο Σικάγο γιορτάζεται στη χώρα μας με δύο τρόπους: Με την πραγματοποίηση πορειών διαμαρτυρίας των εργαζόμενων και με...
01-05-2024
ΠερισσότεραΤην Κυριακή 7 Απριλίου 2024 πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο όμορφο Φόδελε η διάσημη γιορτή πορτοκαλιού. Πρόκειται για μια ολοήμερη γιορτή, με ζωντανή μουσική, υπαίθριο γλέντι, ξυλοπόδαρους και πολλά - πολλά...
03-04-2024
ΠερισσότεραΣε εποχές που τα αντισηπτικά, η απολύμανση και η καλή υγεία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή είναι εξαιρετικά επίκαιρη μια ανάρτηση για το σαρανταβότανο. Πρόκειται για μια παραδοσιακή συνταγή της Κρήτης...
10-04-2024
ΠερισσότεραΈχετε κάποιο ακίνητο και θέλετε να το αξιοποίησετε για να αποκτήσετε ένα συμπληρωματικό εισόδημα; Τώρα μπορείτε! Μάθετε πως γίνεται η ενοικίαση κατοικιών ή δωματίων σε τουρίστες, μέσω της πλατφόρμας της AirBΝΒ...
03-04-2024
ΠερισσότεραΥπήρχαν εποχές στην Κρήτη, που οι νοικοκυρές δεν αγόραζαν χρώματα από τον μπακάλη για να βάψουν τα αυγά τους, τα φάδια τους και τις κλωστές τους, κι αυτό είτε γιατί...
30-04-2024
ΠερισσότεραΚατά την Κυριακή των Βαΐων, οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία και λαμβάνουν τα γνωστά σταυρουδάκια από βάγια, τα οποία φυλάσσουν στο εικονοστάσι τους. Κάποιοι τα τοποθετούν και στα αυτοκίνητά τους...
28-04-2024
ΠερισσότεραΓενιές και γενιές παιδιών στην Κρήτη μεγάλωσανε με το στιχάκι: "Όποιος λέει ψέμματα πέφτει μες τα αίματα. Όποιος λέει αλήθεια έχει του Θεού βοήθεια". Κι εμείς μεγαλώσαμε με αυτό το στιχάκι...
06-04-2024
ΠερισσότεραΗ κεραλοιφή είναι μια κρέμα φτιαγμένη με 100% αγνά υλικά, γνωστή από την αρχαιότητα για τις ιδιότητές της. Είναι κατάλληλη για σχεδόν όλες τις δερματικές παθήσεις χωρίς να δημιουργεί παρενέργειες. Πως...
19-04-2024
ΠερισσότεραΑγογλώσσοι... Πρόκειται για ένα νόστιμο, αυτοφυές χόρτο της Κρήτης, εξαιρετικά δημοφιλές στο νησί, ειδικά την περίοδο που διανύουμε. Γιατί; Διότι οι αγόγλωσσοι λέγονται αλλιώς και "ψάρι της Σαρακοστής". Πως μπορεί ένα...
31-03-2024
ΠερισσότεραΟ Κώστας Καρυωτάκης και η Μαρία Πολυδούρη, ήταν δύο ποιητές της γενιάς του 1920, που ερωτεύθηκαν και αγαπήθηκαν πολύ, αλλά δεν κατάφεραν να βρουν την ευτυχία μέσα από τον έρωτά...
01-04-2024
ΠερισσότεραΑκόμα και όσοι δεν είναι φανατικοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ένα πράγμα τους το αναγνωρίζουν. Όταν έχεις τους "κατάλληλους φίλους" μπορείς να μάθεις μέσα από τις αναρτήσεις τους πολλά ενδιαφέροντα...
23-04-2024
ΠερισσότεραΠρωταπριλιά είναι σήμερα κι σ' όλο τον κόσμο γίνονται πλάκες και φάρσες. Ψέμματα αθώα και ψέμματα πιο χοντροκομμένα κάποιες φορές βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Των άλλων... Από μας εδώ ψέμματα...
01-04-2024
ΠερισσότεραΠριν από 70 χρόνια οι Ηρακλειώτες έκαναν Πρωτομαγιά... στο Μασταμπά. Η συγκεκριμένη περιοχή (όπως και το Ατσαλένιο, άλλωστε) ήταν τότε εξοχή με αμπέλια, πεύκα και με μπόλικες αδόμητες εκτάσεις... Το αποτέλεσμα...
01-05-2024
ΠερισσότεραΔεν υπήρχαν πάντα μαγαζιά με στρώματα και μαξιλάρια, ούτε και είχαν πάντα όλοι λεφτά για να τα αγοράζουν έτοιμα. Μια μεγάλη μερίδα των κατοίκων της Κρήτης έφτιαχναν μόνοι τους τα στρώματά...
28-04-2024
ΠερισσότεραΤα τραπουλόχαρτα και τα σπίρτα ήταν προϊόντα που άνηκαν μέχρι και πριν από μερικές δεκαετίες στο κρατικό μονοπώλιο. Το κράτος τα μονοπωλούσε στην ελληνική αγορά, όπου κανένας άλλος δεν είχε το...
19-04-2024
ΠερισσότεραΉταν μια ημέρα σαν σήμερα, 28 Απριλιου 1908, όταν γεννήθηκε ο Όσκαρ Σίντλερ, γερμανός επιχειρηματίας, που έσωσε τις ζωές 1.200 Εβραίων κατά τη διάρκεια του ολοκαυτώματος. Η ιστορία του δεν ήταν...
28-04-2024
ΠερισσότεραΉταν το έτος 1960 όταν ο Ευάγγελος Διβινής άνοιξε στο Ηράκλειο το αρωματοποιείο που έγραψε ιστορία στο Ηράκλειο. Το κατάστημα αυτό λειτούργησε για 30 χρόνια επί της οδού Καλοκαιρινού 55...
03-05-2024
ΠερισσότεραΑκολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα και κάντε τα πιο όμορφα βολταράκια της ζωής σας: Κυριολεκτικά και μεταφορικά!