Μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων μασκαρεύονταν και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι. Έκαναν τα αστεία τους, τους παράσυραν όλους με την ευθυμία τους, ενώ τα στοιχήματα έδιναν και έπαιρναν για τους μασκαρεμένους επισκέπτες... 

 

Όταν έπεφταν οι μάσκες ο νοικοκύρης του σπιτιού έπρεπε να κεράσει και οι μασκαράδες μας έφευγαν για άλλο φιλικό ή συγγενικό σπίτι. Για να δούμε: Θα τους αναγνώριζαν;

 

Τις μνήμες μας από τις Απόκριες στην αστική Κρήτη του '80, συμπληρώνει ο λαογράφος μας Γεώργιος Χουστουλάκης με τις μνήμες του από τις Απόκριες στην ύπαιθρο την ίδια, καθώς και την προηγούμενη δεκαετία. 

 

Ας απολαύσουμε την αφήγησή του: "Οι μέρες των Αποκρεών στη Μεσαρά, δεν θα ξανάρθουν ποτέ και οι Μεσαρίτες δεν θα έχουν εύκολα πια την ευκαιρία να ζήσουν ξανά τέτοιες καταστάσεις. Ακόμα και να διοργανωθούν παρόμοιες από κάποιους συλλόγους, πάλι δεν θα έχουν την παλιά εκείνη  αίγλη!

 

Τότε, δεν υπήρχε τηλεόραση, τηλέφωνο στα σπίτια, αλλά ούτε και ηλεκτρικό ρεύμα! Παρόλα αυτά, ο κόσμος, λάτρευε το θέατρο από πλανόδιους ηθοποιούς, λάτρευε τα  γλέντια, τα καλαμπούρια, και ασφαλώς, τα καλαμπούρια που γινόταν από μικρές ή μεγάλες ομάδες μασκαρεμένων καρναβαλιστών τις Απόκριες.

 

Αφού λοιπόν ο κόσμος λάτρευε το θέατρο, μπορούσε κάλλιστα να εκλαμβάνει τα δρώμενα της αποκριάς, σαν μικρές αυτισχέδιες παραστάσεις! Στα χωριά, αλλά και στις πόλεις, όλα ξεκίναγαν απο κάποιες ομάδες νέων, αγόρια και κορίτσια που έκαναν μια πρώτη σκέψη, και στην συνέχεια την υλοποιούσαν.

 

 

Κάποιοι της παρέας θα ήταν οι μασκαράδες καρναβαλιστές, μουζωμένοι και ντυμένοι αστεία, και θα έκαναν βόλτες στο χωριό στις πλατείες, και στα καφενεία. Θα ακολουθούσαν οι νέοι και οι νέες του χωριού, και ξωπίσω και τα παιδιά.

 

Έκαναν ότι μπορούσαν, για να προκαλέσουν το γέλιο, που ήταν πηγαίο, και ο ένας προκαλούσε τον άλλον φραστικά, η με χειρονομίες, για να κάνει τον κόσμο να γελά.Έτσι λοιπόν έριχνε κάποιος μιαν ιδέα, για το τί θα κάνουν, και έβαζαν πλώρη μετά να την κάνουν πράξη.

 

Πολλά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε για τις σκηνές που ζήσαμε οι παλαιότεροι, όμως θα περιοριστούμε σε κάποιες, που μας έμειναν στην αχνή μνήμη μας, μιας και τότε ήμαστε παιδιά του Δημοτικού! Κάποια χρονιά, λοιπόν, είδα το εξής σκηνικό, τις  Αποκριές:

 

 

Κάποιον τον είχαν ντύσει αρκούδα, και του είχαν φορέσει μια προβιά αγελάδας, του είχαν μουζώσει τη μούρη με φούμο, τον είχαν δέσει  με αλυσίδα ή σχοινί, και το σχοινί το κρατούσε  ο....αρκουδιάρης!

 

Ο αρκουδιάρης κι αυτός ντυμένος κατάλληλα, κράταγε ένα ντέφι ή ένα ντενεκέ του τυριού φαντάζομαι, και ανάγκαζε την "αρκούδα" να χορεύει διάφορους χορούς! Με τις σχετικές εντολές, φυσικά, "αρκούδα κάτσε κάτω", "αρκούδα χόρεψε", κλπ. Βέβαια δεν αποκλείεται να έλεγε και "αρκούδα, δώσε ένα φιλί στη Μαρία"! "Αρκούδα, πάρε αγκαλιά την Μαρίνα"!  Τέτοια και... χειρότερα!

 

Έκαναν έτσι βόλτα στο χωριό όλη η παρέα των νέων, χωρίς να λείπουν τα παιδιά!

 

 

Άλλο γεγονός που θυμάμαι, ήταν πάλι δυο τρεις καρναβαλιστές, που τον ένα τον είχαν ντύσει γάιδαρο με προβιές ζώων, του είχαν περάσει στο λαιμό ένα κάσο με ζυγάλετρα, αλυσίδες και... έσερνε ένα δίφτερο αλετράκι!

 

Εδώ πάλι, το γέλιο περίσσευε, γιατί ο γάιδαρος τσίναγε, πορδόκλανε και φυσικά γκάριζε! Ο ντυμένος ζευγάς με σκισμένα παλιόρουχα, κρατούσε το νηματερό ή μια χαχαλόβεργα, και έκανε πως τον βάραγε για να κάνει χωράφι!

 

Κάποια στιγμή ξεγλίστραγε ο "γάιδαρος" και ξεγλίστραγε και έφευγε! Περνούσαν από τα καφενεία, από τους δρόμους του χωριού, έπινε κανένα πιοτό κέρασμα ο ζευγάς, αλλά πότιζε και το... γάιδαρό του!

Άμα δε, πέρναγαν από κάπου με μαλακό χώμα, έκαναν και καμιά αυλακιά χωράφι, φωνάζοντας ο ζευγάς: "Έξω να! Έσω να! Παραβολή". Και ότι συνήθως έλεγαν οι γονείς μας στα ζώα τους κατά το όργωμα.

 

Κάποιες φορές, είχαν ζέψει δυο άνδρες, να παριστάνουν τα γαϊδούρια, για ακόμα περισσότερη πλάκα!  

 

Από τις σκηνές που δεν ζήσαμε, αλλά που μας μετέφεραν οι άλλοι παλιότεροι, είναι οι γάμοι.... παρωδίες! Ένας τέτοιος γάμος, διαδραματίστηκε γύρω στο΄50. Η ιδέα ήταν απο τους νέους πάλι του χωριού. 

 

Κάποιος νεαρός τότε, τον έντυσαν νύφη και του φόρεσαν και ένα νυφικό, άσε που έκανε και πολύ κρύο εκείνη την ημέρα και κρύωνε ο κακομοίρης...

Μια κοπελιά  ντύθηκε γαμπρός, και κάποιος άλλος του βάλανε ένα σωμάρι στην πλάτη, να... μεταφέρει την νύφη!

 

Ξεκίνησε, λοιπόν, η παρέα να κάνει τη βόλτα της στο χωριό, και η "νύφη" πότε καβαλίκευε το "γάιδαρο", πότε ο γάιδαρος τσινούσε, και την πέταγε κάτω! Και εδώ πάλι οι νέοι ακολουθούσαν όπως και πολλά παιδιά, για να απολαύσουν το όλο θέαμα! 

 

Από όπου περνούσαν τους κέρναγαν ρακές η κρασί και ο γάιδαρος ευχαριστούσε... γκαρίζοντας!

 

 

Εκείνος όμως ο γάμος - παρωδία, που άφησε εποχή στη Γαλιά, ήταν πάλι την ίδια δεκαετία, αλλά με πολύ περισσότερη οργάνωση!

Εδώ στο...γάμο αυτό, τον σχεδίασαν νέοι και νέες του χωριού, και η οργάνωση, λένε, ήταν τόσο τέλια, που είχαν φτιάξει ακόμα και φαγητά! Κρέας ψητό και βραστό!

 

Τη νύφη έκανε η Ελένη του Παπαγιάννη και τον γαμπρό η θεία μου η Αλίκη του Ρετζεπομανώλη! Ντύθηκαν στο σπίτι του Παπαγιάννη. Τον παπά θα τον παρίστανε ο Καψαλοστελιανός, που φόρεσε τα ράσα του Παπαγιάννη!

 

Θα άξιζε να μπει κανείς σε λεπτομέρειες, αλλά, ποιος θα θυμηθεί να μας τις πει, που να ήταν και παρών?

Χτύπησε πάντως η καμπάνα, μαζεύτηκε κόσμος έξω από την παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, ανέβηκε στα σκαλιά ο Στελιανός, κρατώντας ένα δήθεν εκκλησιαστικό βιβλίο, και όταν είχαν συγκεντρωθεί όλοι, γαμπρός, νύφη, και ο κόσμος, άρχισε την τέλεση του... "μυστηρίου"!

 

Έψαλλε λοιπόν πολύ καλά, τα λόγια, τόσο καλά, που από τότε πήρε δια βίου το παρατσούκλι "παπά - Στελιανός"... Το παρατσούκλι αυτό ο Στελιανός το είχε μέχρι που πέθανε προπέρσι.

 

Μετά τον Ησαία, και αφότου τέλειωσε το μυστήριο, είχαν ήδη στρώσει τραπέζια έξω από την εκκλησία, και το γλέντι στρώθηκε για καλά! Έφαγαν, ήπιαν όλο το χωριό, και διασκέδασαν μέχρι πρωίας! Ο γάμος αυτός - παρωδία, δεν είχε να ζηλέψει πολύ από κανονικό γάμο, και γινόταν σε πολλά χωριά της Κρήτης. 

Κάποιοι τον ονομάζουν "ο γάμος του Κουτρούλη"!

 

Θέλω όμως να πω, πως οι σκηνές με τους Καρνάβαλους, τους μασκαράδες, ήταν πολλές και απερίγραπτες, είτε σε μικρές ομάδες, είτε σε μεγαλύτερες.

Πάντα είχαν επιτυχία, γιατί κανείς δεν παρεξηγούσε, και έτσι αστεία και σόκιγκ,  δεν έλεγαν μόνο οι νέοι, αλλά και οι μεγαλύτεροι και γέροι και οι γριές!

Για αυτές τις ημέρες  στις Αποκριές, που ξεκίνησε σαν  αρχαία γιορτή, μπορούσε κανείς να πει και ένα αστείο παραπάνω".

 

 

Σημείωση: Αν θέλετε να διαβάσετε κι άλλο ωραίο κείμενο του κ. Χουστουλάκη για τα καρναβάλια και τα μουζωτήρια, παλιά, στη Μεσαρά κάντε κλικ εδώ