Συνοδοιπόρο μας μας θα έχουμε για ακόμα μια φορά τον λαογράφο μας κ. Γιώργο Χουστουλάκη, που αναφέρει:

 

Την Κυριακή του Πάσχα, η καμπάνα της εκκλησίας, δεν σταματά να χτυπά όλη μέρα, και όχι μόνο ανήμερα, αλλά και την επομένη. Συνέχιζαν οι κωδωνοκρουσίες και τη Δευτέρα του Πάσχα πάλι όλη μέρα, καθώς οι άνθρωποι πίστευαν πως όσο πιο πολύ χτυπούσαν την καμπάνα, τόσο πιο πολύ θα μεστώσουν τα σπαρμένα (σπαρτά) τους!

 

Όσοι είχαν γελάδια, τραγιά κριάρια κλπ, πάλι έπρεπε να χτυπούνε την καμπάνα για να «ξεφοινικώσουν τα κέρατα των οζώ», δηλαδή... να μεγαλώσουν τα κέρατά τους!

 

 

Τα παιδιά, κυρίως τα πιο φτωχά, την ημέρα του Πάσχα, την έβλεπαν και σαν ιδανική μέρα εμπορίου! Πουλούσαν λουκούμια, σε ένα αυτοσχέδιο χάρτινο κουτί, τα γνωστά σε όλους κασελάκια. Τα κασελάκια, που ήταν χάρτινα κουτιά, γεμάτα με την πραμάτεια τους, τα κρεμούν στο λαιμό, και γύρναγαν τις γειτονιές, για να μπορέσουν να εξοικονομήσουν ένα δεκάρικο και να ενισχύσουν τα οικονομικά του σπιτιού.

 

Πουλούσαν λουκούμια, μαντολάτα, τσίχλες, καραμέλες, παστέλια κλπ.  Κάποια επίσης πούλαγαν και τσιγάρα χύμα!

Επειδή δεν υπήρχαν ακόμα οι κούτες των 20 σιγαρέτων, ο μπακάλης αγόραζε μεν κούτες, αλλά ήταν «των 100 σιγαρέτων». Οπότε ήταν δύσκολο να αγοράσει ο άλλος ολόκληρη τη κούτα! Όλοι αγόραζαν χύμα τσιγάρα. Εκείνοι που τα αγόραζαν από δύο έως πέντε, τα έβαζαν μέσα σε μεταλλικές ταμπακιέρες και τα έσπαγαν συνήθως στη μέση, αφού κάπνιζαν από μισό τσιγάρο κάθε φορά!

 

 

Το κύριο μεσημεριανό φαγητό παλιά, για τους περισσοτέρους, στα φτωχά χρόνια, ήταν συνήθως μαγειρευτό αρνί ή κατσίκι, γιαχνί με αγκινάρες ή αυγολέμονο.

 

Κατά άλλους ήταν το κλέφτικο, κι αργότερα το αντικριστό. Σπάνια παλιά στο τραπέζι υπήρχε ψητό σε ταψί, γιατί δεν είχαν όλοι φούρνο. Το ψητό στις κλιματόβεργες για το φούρνο, μπήκε μεταγενέστερα στο κρητικό τραπέζι, πιο συχνό ήταν το αρνί σε παϊδάκια στα κάρβουνα.

 

 

Από το αρνάκι ή κατσικάκι, σε όποιον τύχαινε το κεφαλάκι, συνήθως απέφευγε να το φάει, διότι «αν το έτρωγε, θα πεθάνει ο αδερφός του»! Έτσι το κεφάλι κατέληγε σε κάποιον που να μην έχει αδερφό!

 

Τα παιδιά τότε, περίμεναν πώς και πώς, να πάρουν το κοκαλάκι που έχουν στα μπροστινά πόδια τα αρνιά, τον λεγόμενο βεζίρη! Ο βεζίρης ήταν αγαπημένο παιγνίδι των παιδιών τότε!

 

 

Ο αφέντης έπαιρνε το τριγωνικό κόκκαλο τη σπάλα, που οι «ειδικοί», θα αναλύσουν από τη διαφανή όψη του, τα μελλούμενα του νοικοκύρη, πως θα πάει η υπόλοιπη χρονιά, πως θα πάει η υγεία του, τα πρόβατά του, και χίλια άλλα δυο! Τις περισσότερες φορές, αυτά που έβλεπαν οι ειδικοί, έβγαιναν στ' αλήθεια! Ίσως κι επειδή τα πίστευαν!

 

Στο ψημένο αρνί ο νοικοκύρης ψάχνει σημάδια στην ωμοπλάτη και βγάζει μαντεύματα για το σπιτικό του και την πατρίδα. Λένε όμως ότι το αρνί για να δείξει σημάδια πρέπει τουλάχιστον δυο βράδια πριν να έχει... κοιμηθεί μέσα στο σπίτι!  

 

Εκτός από το αρνί, την τιμητική τους την ημέρα της Λαμπρής έχουν επίσης τα κόκκινα αβγά και τα τσουρέκια. Τα κόκκινα αβγά συμβολίζουν το αίμα του Ιησού Χριστού που έσταξε όταν τον λόγχισε ο Ρωμαίος στρατιώτης (όταν βρισκόταν στον σταυρό). Το τσουρέκι είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της λαμπροκουλούρας ή του λαμπρόψωμου. Οι Έλληνες το υιοθέτησαν κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής, και έκτοτε ξεκίνησαν να φτιάχνουν τη δική τους εκδοχή ενός γλυκού ψωμιού φτιαγμένο με γάλα, βούτυρο και αβγά.

 

 

Το μεσημέρι ή το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα γίνεται η Δεύτερη Ανάσταση. Η Αγάπη. Για την αγάπη των ανθρώπων σταυρώθηκε ο Χριστός, γι αυτό και το Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά ή σε δώδεκα γλώσσες, συμβολίζοντας την ενότητα των εθνών.

 

Από σήμερα και για σαράντα ημέρες έκφραση «Χριστός ανέστη!» (Ο Χριστός αναστήθηκε!) αποτελεί τον περισσότερο διαδεδομένο χαιρετισμό μεταξύ των Ορθόδοξων Χριστιανών. Σε ανταπάντηση της έκφρασης αυτής ανταποδίδεται η έκφραση «Αληθώς ανέστη!» (Στ' αλήθεια αναστήθηκε!).

 

Η έκφραση αυτή που προέρχεται από ευαγγελική ρήση, αποτελεί και την αρχή του γνωστότερου αναστάσιμου τροπαρίου που λέγεται κατά την ίδια περίοδο:

 

Και του χρόνου!

www.voltarakia.gr

Φωτογραφία: Στέφανος Ραπάνης - All rights reserved

Σημείωση: Αν σας αρέσουν τα καλά και χρήσιμα νέα, ελάτε στην παρέα μας. Αν δεν έχετε ήδη κάνει, κάντε like στη σελίδα μας στο facebook ή ακολουθήστε μας στο instagram κι εμείς θα σας ακολουθήσουμε πίσω.