Μνήμες από παλιές, πιο αγνές εποχές, ξύπνησαν ανήμερα της Αναλήψεως στην παραλία του Καράβολα στο Ηράκλειο. Μικροί και μεγάλοι μπήκαν στη θάλασσα ως τα γόνατα, "μέτρησαν" με τις χούφτες τους "σαράντα κύματα" και στη συνέχεια επιδόθηκαν στην αναζήτηση της πέτρας της μαλλιαρής, ήτοι μιας πέτρας με βρύα, η οποία θεωρείται φορέας καλής τύχης...

Οι μικροί απόλαυσαν ένα τελετουργικό που ποτέ δεν είχαν ξαναζήσει... Οι μεγαλύτεροι δεν προλάβαιναν να καλοδέχονται και να μοιράζονται με τους φίλους τους αναμνήσεις. Θυμήθηκαν πως τη δεκαετία του '70 στο Ηράκλειο, όλη η παραθαλάσσια ζώνη από το Μέγαρο του Φυτάκη μέχρι το Παγκρήτιο Στάδιο πλημμύριζε από κόσμο.

Όποιος πήγαινε μετά τις 2 το μεσημέρι δυσκολευόταν να "πιάσει" μια καλή θέση μπροστά από τη θάλασσα. Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει καλάθια με μεζέδες διάφορους, αλλά οπωσδήποτε ανάμεσα σ' αυτούς κομμένο αγγούρι, κομμένες ντομάτες, κεφτεδάκια και βραστά αυγά. Κάθε οικογένεια κουβαλούσε τις πατανίες της, τις έστρωναν στην παραλία και όσο σουρούπωνε τόσο το κέφι ανέβαινε.

Συντελούσαν σ' αυτό τόσο το κρασί, όσο και οι μουσικοί που έπαιζαν από παρέα σε παρέα. Οι οικογένειες γνωρίζονταν με τις οικογένειες που έκαναν πικ-νικ δίπλα τους, αντάλλαζαν μεζέδες και συχνά αναπτύσσονταν φιλίες που διαρκούσαν στο χρόνο...

Πριν αρχίσει το γλέντι και το φαγοπότι βέβαια γινόταν όλο το τελετουργικό που έγινε και χθες στον Καράβολα. Και το οποίο υπενθύμισε στους συγκεντρωμένους, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινίων κ. Φιλαρέτη Χρονάκη. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καμινίων είχε την ωραία ιδέα να αναβιώσει φέτος για πρώτη χρονιά το έθιμο και όπως εξήγησε η κ. Χρονάκη, η λαογραφία δε θα ήταν δυνατό να μη δημιουργήσει κάποιο έθιμο για την ημέρα που ψάλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία. Για την ημέρα της Αναλήψεως...

Το πρώτο μπάνιο...

Οι παλιοί θεωρούσαν ότι τη συγκεκριμένη μέρα "καθάριζαν" τα νερά, γι' αυτό και ποτέ δεν έκαναν το πρώτο τους θαλασσινό μπάνιο πριν την Ανάληψη. Όσοι δεν ήξεραν μπάνιο βουτούσαν έστω τα πόδια τους στο νερό. Αφού έκαναν το σταυρό τους μετρούσαν με τις φούχτες τους, 40 κύματα, όσες δηλαδή και οι μέρες που έχουν περάσει από το Πάσχα.

Οι νοικοκυρές συνήθιζαν να παίρνουν μαζί τους μπουκάλια, μέσα στα οποία μάζευαν θαλασσινό νερό «από σαράντα κύματα». Επιστρέφοντας στο σπίτι τους ράντιζαν τα δωμάτια και έλεγαν: «Όπως αναλήφτηκε ο Χριστός, έτσι να αναληφτεί από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ αναληφτεί η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Κάποιες γυναίκες μάλιστα κρατούσαν από αυτό το νερό και το χρησιμοποιούσαν όλο το χειμώνα για την πρακτική ιατρική που ασκούσαν σε περιπτώσεις πρηξίματος, δαγκώματος, βασκανίας κ.α.

Η πέτρα η μαλλιαρή

Αφού μάζευαν νερό από τα 40 κύματα, στη συνέχεια επιδίδονταν στην αναζήτηση μιας πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή». Όποιοι την έβρισκαν την έπαιρναν στο σπίτι τους και το είχαν για καλό σημάδι. Την τοποθετούσαν συνήθως κάτω από το κρεβάτι και όπως μας μεταφέρει η κ. Χρονάκη, έλεγαν τα εξής λόγια:

"Όξω ψύλλοι και κοριοί
και στα όρη οι ποντικοί
μες στο σπίτι μαλλιαρή"

Η πέτρα η μαλλιαρή, με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, "με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί".

Η αναβίωση του εθίμου στο Ηράκλειο

Η αναβίωση του εθίμου έγινε στον Καράβολα το απόγευμα της Πέμπτης 25 Μαΐου 2017 με μεγάλη επιτυχία. Οι κυρίες του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινίων είχαν φροντίσει για όλα: Μέχρι και για τη διάθεση μεζέδων, όπως παλιά... Αγγούρι, ντομάτες, κεφτέδες και αυγά, ήταν τα βασικά. Είχαν προσθέσει, όμως, ντολμαδάκια, κάθε λογής πιτάκια, χαλβάδες, ελιές και άλλες λιχουδιές.

Και επειδή φυσικά αναβίωση του εθίμου χωρίς μουσική δε γινόταν, φρόντισαν γι' αυτό οι "Κρήτες". Ένα μεγάλο μπράβο στο Σύλλογο των Καμινίων για την καλή δουλειά. Και του χρόνου με υγεία. Και που ξέρετε; Μπορεί από την ιδέα αυτή σιγά - σιγά να ξαναδούμε τις ακτές του Ηρακλείου να ξαναγεμίζουν από κόσμο την ημέρα της Αναλήψεως...

www.voltarakia.gr

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από: Στέφανος Ραπάνης - Image Photo Services