Αν ζούσαμε ως ενήλικες γύρω στο 1950 στο Ηράκλειο θα μπορούσαμε σήμερα να είμαστε εκατομμυριούχοι. Πως; Αποταμιεύοντας από το μισθό μας και αγοράζοντας μερικά οικόπεδα εκτός των τειχών. Για την ακρίβεια τότε δε θα αγοράζαμε οικόπεδα, αγροτεμάχια θα αγοράζαμε, σε μια περίοδο που π.χ. στο Μασταμπά υπήρχαν μόνο... εξοχικά!

Αντιθέτως αν θέλαμε να αγοράσουμε σπίτι ή ακόμα χειρότερα μαγαζί εντός των τειχών, θα έπρεπε να πληρώσουμε πολύ μεγάλα ποσά, τα οποία ήταν δύσκολο να εξοικονομηθούν από ένα μισθό... Όλα αυτά, μαζί με πολλά άλλα ενδιαφέροντα, για την Αστική Ανάπτυξη στο μεταπολεμικό Ηράκλειο τα μάθαμε από τη δρ. Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Καλογεράκη, την Τετάρτη 22 Μαρτίου, στο πλαίσιο του κύκλου παρουσιάσεων: "Ψηφίδες Κρητικής Ιστορίας".

Μάθαμε, λοιπόν, πως...

* Υπήρξε Σύλλογος Βομβόπληκτων μετά την Κατοχή για την αντιμετώπιση των συνεπειών και των προβλημάτων του πολέμου στο Ηράκλειο.

* Στη συνοικία Τρία Πεύκα λειτουργούσε το 1936 ο κρατικός συνοικισμός προσφύγων.

* Μεταξύ 1945 και 1949 το μεγαλύτερο ποσοστό των αγοραπωλησιών που γίνονταν αφορούσαν σε κατοικίες εντός των τειχών. Την ίδια περίοδο καταγράφεται και μια μικρή τάση αγοράς οικοπέδων με πιο δημοφιλή περιοχή τις Πατέλες!

* Τα εμπορικά ακίνητα είναι ιδιαίτερα ακριβά. Οι διαστάσεις τους, από 5 ως 20 τετραγωνικά μέτρα, αποδεικνύουν πόσο περιορισμένα είναι τα πράγματα εντός των τειχών για ένα πληθυσμό που έχει αρχίσει να αυξάνεται: Από 42.000 χιλιάδες, έχει ήδη φτάσει στις 55.000 το 1950 και ανεβαίνει...

* Αρκεί κανείς απλώς να βγει από την εξωτερική πλευρά των τειχών για να μπορέσει να στεγαστεί πολύ φθηνότερα...

* Το 1950 πυκνοδομημένες περιοχές του Ηρακλείου, Μασταμπάς, Ατσαλένιο, Άγιος Ιωάννης και Θέρισος, ήταν χωράφια! Στο Μασταμπά ουσιαστικά υπήρχαν μόνο εξοχικά...

* Κάπου εκεί, ωστόσο, αρχίζει να παρατηρείται η κατάτμηση αγροτικών εκτάσεων και η πώλησή τους ως οικόπεδα.

* Ο Άγιος Ιωάννης προσέλκυσε το ενδιαφέρον των αγοραστών όταν άρχισε να κατασκευάζεται το νέο νοσοκομείο, το Βενιζέλειο.

* Προς το τέλος της δεκαετίας του '50 άρχισε να "ανεβαίνει" η Θέρισσος. Μπορούσε τότε να αγοράσει κανείς εκεί οικόπεδα των 100 ως 300 τετραγωνικών σε τιμές από 100 ως 1.000 δραχμές. Αντιθέτως, εντός των τειχών οι τιμές των ακινήτων παραμένουν υψηλές!

* Από τη δεκαετία του '60 και μετά αναπτύσσεται έντονη οικοδομική δραστηριότητα.

* Δεν υπάρχει τότε συγκοινωνία από το ένα προάστιο στο άλλο. Υπάρχει όμως συγκοινωνία που ενώνει κάθε προάστιο με το κέντρο του Ηρακλείου, όπου λειτουργεί το εμπορικό κέντρο της πόλης. Ήταν άγνωστη έννοια τότε για τα προάστια τα μαγαζιά και οι αγορές.

Έρευνα στις αγοραπωλησίες ακινήτων

Τα στοιχεία αυτά και άλλα που δεν προλάβαμε να συγκρατήσουμε προέρχονται (και) από πρωτογενή έρευνα της ομιλήτριας στις αγοραπωλησίες ακινήτων της εποχής. Την κ. Καλογεράκη προλόγισε η ιστορικός Μάρα Παναγιωτάκη, ενώ οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν πολλές φωτογραφίες της Λιάνας Σταρίδα από το παλιό Ηράκλειο.

Απίστευτο το πόσο αδόμητες ήταν...

Βλέπαμε την Ικάρου, τη Χρυσοπηγή και τις Πατέλες του τότε και δε μπορούσαμε να πιστέψουμε το πόσο... αδόμητες ήταν, ουσιαστικά, όχι και πολλά χρόνια πριν. Την εκδήλωση διοργάνωσε η Ομάδα Εθελοντών Πολιτισμού Δήμου Ηρακλείου και η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Εθελοντισμού. Είχε τόση επιτυχία, που με το ζόρι βρήκαμε καρέκλα να καθίσουμε, παρότι φθάσαμε στην ώρα μας.

Η βραδιά έκλεισε με λαϊκά τραγούδια από τις δεκαετίες 1950-’60 Μουσικοί: Μ. Γιατράκης, Κ. Παπαδάκης Τραγούδι: Μ. Κλώντζας, Β. Γιατράκη. Ωραία ήταν, Και στην επόμενη ομιλία με το καλό...

www.voltarakia.gr