Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καμινίων αναβίωσε την ημέρα της Ανάληψης, το έθιμο της Μαλλιαρής. Όσοι βρεθήκαμε το απόγευμα της 17ης Μαΐου στον Καράβολα απολαύσαμε όμορφες εικόνες βγαλμένες θαρρείς από μια άλλη εποχή, γεμάτες ζωντάνια και μια ξεχασμένη ποιότητα ζωής.

Κάποιοι έψαχναν την πέτρα τη μαλλιαρή που θεωρείται φορέας καλής τύχης. Παιδιά με το μαγιό τους έκαναν το πρώτο τους μπάνιο για φέτος στη θάλασσα, όπως επιβάλει το έθιμο. Κάποια άλλα πετούσαν βοτσαλάκια στη θάλασσα. Ενήλικες χόρευαν, συζητούσαν μεταξύ τους και άλλοι γεύονταν τα εδέσματα που είτε έφεραν μαζί τους, είτε πρόσφεραν οι δραστήριες κυρίες του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινίων.

Η πρόεδρος του Συλλόγου Φιλαρέτη Χρονάκη δήλωσε ενθουσιασμένη από την αποδοχή μιας προσπάθειας που έχει σκοπό να διαφυλάξει τα ήθη και τα έθιμα του του τόπου μας, την ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και την ευκαιρία να νοιώσουμε όλοι μαζί μια παρέα, "να χαρούμε με πράγματα απλά, όχι επιτηδευμένα και τυπικά".

Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε το γεγονός ότι τα παιδιά που συμμετείχαν στην εκδήλωση δεν είχαν το νου τους στα κινητά, παρά απολάμβαναν ένα απόγευμα διαφορετικό από τα άλλα...

Το πρώτο μπάνιο την ημέρα της Ανάληψης

Παραδοσιακά οι παλιοί Ηρακλειώτες έκαναν το πρώτο τους μπάνιο στη θάλασσα σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα. Την ημέρα δηλαδή που εορτάζουμε την Ανάληψη του Χριστού και που ψάλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία. Ακόμα και όσοι δεν ήξεραν να κολυμπούν, βουτούσαν έστω τα πόδια στο νερό. Έκαναν το σταυρό τους και μετρούσαν με τις φούχτες τους, 40 κύματα, όσες δηλαδή και οι μέρες που έχουν περάσει από το Πάσχα.

Ταυτόχρονα, γέμιζαν μπουκαλάκια με θαλασσινό νερό, ενώ μετρούσαν τα "σαράντα κύματα". Επιστρέφοντας στο σπίτι τους ράντιζαν τα δωμάτια και έλεγαν: «Όπως αναλήφτηκε ο Χριστός, έτσι να αναληφτεί από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ αναληφτεί η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Κάποιες γυναίκες μάλιστα κρατούσαν από αυτό το νερό και το χρησιμοποιούσαν όλο το χειμώνα για την πρακτική ιατρική που ασκούσαν σε περιπτώσεις πρηξίματος, δαγκώματος, βασκανίας κ.α.

Κάποιες λίγες και ένα αγοράκι μικρό είδαμε στον Καράβολα να μαζεύουν νερό από τα "σαράντα κύματα". Μια από τις κυρίες που γέμιζε το μπουκάλι της είχε σκοπό να το χρησιμοποιήσει για εντριβές στα πονεμένα της γόνατα...

Προς αναζήτηση της πέτρας της μαλλιαρής...

Επίσης, πολλοί είχαν επιδοθεί στο κυνήγι της πέτρας της μαλλιαρής, ένα έθιμο που ήρθε στην χώρα μας από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Έμπαιναν ως τα γόνατα στη θάλασσα και έψαχναν μέχρι να εντοπίσουν μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή», η οποία θεωρείται καλό να μπει μέσα στο σπιτικό.

Σύμφωνα με το τυπικό του εθίμου, καθώς μπαίνει η πέτρα η μαλλιαρή μέσα στο σπίτι, πρέπει να πούμε, όπως οι παλιοί, τα εξής λόγια:

"Όξω ψύλλοι και κοριοί
και στα όρη οι ποντικοί
μες στο σπίτι μαλλιαρή"

H πέτρα αυτή με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, "με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί".

Στα παλιά τα χρόνια, σύμφωνα με την κ. Χρονάκη, οι μελλόνυμφες έβαζαν την πέτρα τη μαλλιαρή κάτω από το κρεβάτι τους και πίστευαν πως όσο πιο πολλά βρύα είχε, τόσο πιο καλοστέριωτος θα ήταν ο γάμος τους...

Πλημμύριζαν όλες οι ακτές τη δεκαετία του '70 στο Ηράκλειο!

Τη δεκαετία του '70 στο Ηράκλειο, την ημέρα της Ανάληψης, όλη η παραθαλάσσια ζώνη από το Μέγαρο Φυτάκη μέχρι το Παγκρήτιο Στάδιο πλημμύριζε από κόσμο.

Όποιος πήγαινε μετά τις 2 το μεσημέρι δυσκολευόταν να "πιάσει" μια καλή θέση μπροστά από τη θάλασσα. Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει καλάθια με διάφορους μεζέδες, όπως αγγουράκια, ντομάτες, κεφτεδάκια και βραστά αυγά. Κάθε οικογένεια κουβαλούσε τις πατανίες της, τις έστρωναν στην παραλία και όσο σουρούπωνε τόσο το κέφι ανέβαινε. Συντελούσαν σ' αυτό τόσο το κρασί, όσο και οι μουσικοί που έπαιζαν από παρέα σε παρέα...

Η αναβίωση του εθίμου και η επιστροφή των πετρών...

Κατά την αναβίωση του εθίμου της πέτρας της μαλλιαρής στον Καράβολα, είχαμε κι εμείς μουσικούς. Νέους, ταλαντούχους από τα Καμίνια που προσφέρθηκαν να παίξουν αφιλοκερδώς για την περίσταση.

Ο κόσμος παρέμεινε στον Καράβολα για πολλές ώρες. Οι παλιότεροι θυμήθηκαν τις "κολύμπες" που αφθονούσαν πριν από μερικές δεκαετίες στην περιοχή. Σ' αυτές τσαλαβουτούσαν τα μικρά παιδιά και όσοι δεν ήξεραν κολύμπι, ενώ οι υπόλοιποι έβγαιναν στ' ανοιχτά.

Με τις μπαταρίες γεμάτες και τις καρδιές ανάλαφρες ανανεώσαμε το ραντεβού μας για του χρόνου, πάλι την ημέρα της Ανάληψης στον Καράβολα. Τότε θα πρέπει, όπως μας είπε η κ. Χρονάκη, να φέρουμε τη μαλλιαρή που πιάσαμε φέτος και να την επιστρέψουμε στη θάλασσα. Αυτό για να φύγει μαζί της από το σπίτι όλα η αρνητική ενέργεια, η δυστυχία και τα κακά που τυχόν μας βρίσκουν και να μπει στη θέση της η νέα με όλη τη ζωογόνο δύναμη του νερού!

www.voltarakia.gr

Ακολουθούν φωτογραφίες: Στέφανος Ραπάνης - Image Photo Services