Μια ενδιαφέρουσα ιστορία έχει το ερειπωμένο κτίριο που βρίσκεται στην οδό Λοχαγού Μαρινέλλη χαμηλά, ανάμεσα στο ναό του Αγίου Δημητρίου και το λιμάνι του Ηρακλείου. Πρόκειται για την εκκλησία του Αγίου Γεώργιου Βενέτικου (S. Giorgi Venetico), απέναντι από την οποία υπήρχε και μοναστήρι.

Από το μοναστήρι σήμερα δε σώζεται τίποτα, ενώ επί τουρκοκρατίας ο Άγιος Βενέτικος είχε μετατραπεί σε μικρό τζαμί χωρίς μιναρέ. Επισκέπτης του μοναστηριού μαγεμένος από τις μυρωδιές των κήπων του μοναστηριού και την (τότε) ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα, έγραφε στις σημειώσεις του πως "κάπως έτσι πρέπει να μοιάζει ο παράδεισος"...

Ο "παράδεισος" έγινε εργαστήριο βαρελιών!

Για τον Άγιο Γεώργιο Βενέτικο μάθαμε στην πρόσφατη ξενάγηση που διοργάνωσε η οργανωτική επιτροπή των Ομάδων Κυνηγιού Κρυμμένου Θησαυρού Ηρακλείου Κρήτης, με οδηγό την αρχαιολόγο Λιάνα Σταρίδα. Σύμφωνα με την κ. Σταρίδα, ο επίγειος "παράδεισος" του ατυχή Αγίου Γεωργίου Βενέτικου πουλήθηκε ως ανταλλάξιμος από την Εθνική Τράπεζα σε ιδιώτη, ο οποίος το χρησιμοποίησε ως εργαστήριο βαρελιών.

Ήταν τότε ισχυρή συντεχνία οι βαρελάδες και τα βαρέλια τους περιζήτητα. Όλη η περιοχή από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου ως τη θάλασσα ήταν γνωστή ως «βαρελάδικα». Η επιχείρηση παραγωγής βαρελιών που λειτουργούσε μέσα στον S. Giorgi Venetico εγκαταλείφθηκε επί Κρητικής Πολιτείας... Σήμερα ο Ναός που έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, είναι ασκεπής και ημιερειπωμένος με πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις στις τοιχοποιίες και στην αρχιτεκτονική του μορφή.

Η περιγραφή του Τσελεμπή

Ο ναός που έγινε τζαμί περιγράφεται με λεπτομέρειες από τον Εβλιγιά Τσελεμπή το βιβλίο του "Οδοιπορικό στην Ελλάδα":

«Είναι χτισμένο σ' ένα ύψωμα στο εσωτερικό της μεγάλης πύλης του λιμανιού. Όλες οι δοκοί και οι σανίδες της οροφής είναι από ξύλο κυπαρισσιού. Η σκεπή καλύπτεται από κεραμίδι. Είναι μικρό κι έχει ένα μιναρέ. Το πρωί και το βράδυ οι πιστοί που συγκεντρώνει δεν είναι λίγοι. Στα αριστερά επίτηδες φτιαγμένη βρίσκεται η σκεπαστή είσοδος, που βλέπει στη θάλασσα. Εδώ έρχονται οι έμποροι, οι συντεχνίες κι οι πολυταξιδεμένοι σε στεριά και θάλασσα για να προσευχηθούν και να περάσουν ήσυχα την ώρα τους. Οι επισκέπτες του τζαμιού είναι πάντοτε πολλοί, γιατί βρίσκεται στο έμπα του λιμανιού και κοντά στην αποβάθρα. Τα καταστήματα που βρίσκονται κάτω από το τζαμί είναι βακούφια του. Είναι χτισμένο με εύκολη και ελεύθερη αρχιτεκτονική, γι αυτό και δεν είναι φημισμένο και πλούσια εξωραϊσμένο. Είναι πολύ όμορφο και μοιάζει με λευκό μαργαριτάρι. Δεν έχει αυλή, όμως βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης.»

Εβλιγιά Τσελεμπί, Οδοιπορικό στη Ελλάδα (1668-1671), Εκάτη, Αθήνα 1994, σελ. 200.

www.voltarakia.gr