Μια μεγάλη μερίδα των κρητικών θεωρεί τις αβρωνιές έδεσμα εκλεκτό, υπάρχει όμως και μια άλλη μεγάλη μερίδα που δεν αντέχει την πικράδα τους...

 

 

Στο Νομό Λασιθίου οι άνθρωποι παλιά είχαν εφεύρει μια συνταγή που τις... "γλύκαινε" τις αβρωνιές, τις οποίες έκαναν ντερμπιέ με ξερό κρεμμύδι και τις έτρωγαν μουλιάζοντας παξιμάδι στο ζουμί τους. 

 

Αν τα στόματα ήταν πολλά και οι αβρωνιές, λίγες τότε έβαζαν και πατάτα στο φαΐ για το... πληθύνουν!

 

Ας δούμε, όμως, αυτήν την παλαιϊνή συνταγή όπως έχει διασωθεί στην οικογένεια της Πόπης Ραπάνη από το χωριό Βασιλική του Νομού Λασιθίου.

 

 

Τσιγαρίζουμε ψιλοκομμένο κρεμμύδι ξερό σε μπόλικο λαδάκι. Μόλις αυτό ξανθίσει προσθέτουμε τις προβρασμένες αβρωνιές και τις σοτάρουμε μαζί με το κρεμμύδι κι αυτές. Ρίχνουμε αλάτι κατά βούληση και ελέγχουμε πόσο νερό έχει κατεβάσει το φαγητό μας. 

 

Αναλόγως κρίνουμε αν θα προσθέσουμε στο σημείο αυτό νερό ή όχι. Αφήνουμε το φαί μας να βράσει σε χαμηλή φωτιά κι όταν είναι έτοιμο το κάνουμε ντερμπιέ (ή ντελμπιέ ανάλογα με το σημείο της Κρήτης που βρισκόμαστε). Ντερμπιέ είναι η σάλτσα από αλευρολέμονο που "δένει" τα φαγητά και θα κάνει το φαγητό μας να έχει την όψη των αβρωνιών της φωτογραφίας.

 

 

Πως κάνουμε ντερμπιέ; Βγάζουμε λίγο ζουμί από το φαγητό μας. Στο γυάλινο σκεύος που τοποθετούμε το ζουμί προσθέτουμε μπόλικο λεμόνι. Ταράσομε (μτφ. χτυπάμε) όπως το αυγολέμονο με 1-2 κουταλιές αλεύρι. Η σάλτσα ντερμπιέ είναι έτοιμη. Τη ρίχνουμε πίσω στο τσικάλι μας, ανακατεύοντας απαλά.

 

Το ζουμί πρέπει να έχει την υφή πηχτής σούπας και δεν το αφήνουμε να πάει χαμένο. Όπως και οι προγόνοι μας, το καταναλώνουμε βουτώντας μέσα ψωμί ή παξιμάδι.

 

 

Οι αβρωνιές είναι τώρα στην εποχή τους. Από τέλη Φεβρουαρίου και μέχρι να πιάσουν οι ζέστες του Μαγιού φυτρώνουν. Μπορούμε να το συνδυάσουμε με μια εξόρμηση στη φύση για να εισπνεύσουμε καθαρό αέρα και να συλλέξουμε αυτό τον πικρό γαστρονομικό θησαυρό. 

 

 

Σε διαφορετική περίπτωση είναι πιθανό να μπορούμε να βρούμε ή να "παραγγείλουμε" αβρωνιές σε κάποιον από τους πάγκους των παραγωγών στις λαϊκές αγορές των πόλεων της Κρήτης.

 

Οι αβρωνιές φυτρώνουν συνήθως σε ακαλλιέργητα και σκιερά μέρη. Είναι φυτά αναρριχώμενα, με φύλλα σε σχήμα καρδιάς. Οι πράσινοι τρυφεροί βλαστοί, υψώνουν αυθάδικα το λυγερόκορμο ανάστημά τους κοντά σε θάμνους ή άλλα σημεία με πυκνή βλάστηση.

 

Παλιά τις αβρωνιές τις θεωρούν φάρμακο. Έκαναν μ' αυτές καταπλάσματα για τους μώλωπες, ενώ στην πρακτική ιατρική χρησιμοποιούνταν κυρίως για ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος. 

 

 

Σημείωση: Αν σας άρεσε το παρόν, τότε είναι πιθανό να σας αρέσει και η "Κρητικιά ομελέτα με σφαράγγια"