Ένα από τα πράγματα που μας αρέσουν το χειμώνα στην Κρήτη είναι τα μανουσάκια. Ένα λουλούδι πανέμορφο με μυρωδιά που μας μεθάει και μας γεμίζει το μυαλό με αναμνήσεις... Το καλύτερο απ' όλα είναι ότι μπορούμε να συνδυάσουμε μια βόλτα στην εξοχή, με πλούσια συγκομιδή, που μπορεί να κάνει το σπίτι μας να μοσχομυρίζει για μέρες...

Το μόνο αρνητικό που μπορούμε να καταλογίσουμε στα αγαπημένα μας μανουσάκια είναι πως όσες φορές κι αν προσπαθήσαμε να φυτέψουμε τους βολβούς τους στον κήπο μας, δε μας κάνουν τη χάρη ν' ανθίσουν! Ας είναι χαλάλι τους. Για χατίρι τους θα συνεχίσουμε να παίρνουμε τα βουνά κάθε χειμώνα... Κι η λύση αυτή δεν είναι για όλους εφικτή, τότε υπάρχει και η λύση της λαϊκής αγοράς, στην οποία πωλούν μανουσάκια κάποιοι αγρότες.

Τα μανουσάκια αποτελούν φυτά ποώδη και πολυετή, που απαντώνται στην Ευρώπη, Β. Αφρική και ΒΔ. Ασία. Ανήκουν στην οικογένεια του Νάρκισσου, ενός ιδιαίτερου γένους φυτών της οικογένειας των Αμαρυλλιδοειδών που περιλαμβάνει περί τα 40 είδη. Τα άνθη τους, τα μοσχομυριστά, χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ελαίου που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αρωματοποιΐα.

Κάτι που δεν γνωρίζαμε για τα μανουσακια είναι πως -όπως παρατηρούσαν οι παλιοί- επηρεάζουν τις κότες αρνητικά στο να γεννούν αυγά!

Για αυτό, για την ιστορία του μυθικού νάρκισσου, για το "εγώ" και το "εμείς" μας έχει γράψει ένα ωραίο κείμενο ο αξιοσέβαστος Ηρακλειώτης κ. Νικος Φλεμετάκης. Ας το απολαύσουμε:

"Είναι από τα εντυπωσιακά λουλούδια. Φυτεύεται το φθινόπωρο και ανθίζει στα τέλη του χειμώνα ή μεσιακά της Άνοιξης ή το βρίσκεις αυτοφυές σε διάφορα μέρη της φύσης. Έχει μια ξεχωριστή ομορφιά, μυρωδιά και είναι πολύ ελκυστικό και όπου το ιδείς τρέχεις να το μαζέψεις για το ανθοδοχείο.

Πολλές φορές, όμως, η ωραιότητα, η εύοσμη απόλαυση και η ελκυστικότητα υποκρύπτουν ίσως κάτι όχι ευχάριστο, όχι μόνον στο φυτό, αλλά και στο ζώο και στον άνθρωπο. Είναι αυτό που λέμε: «Η ομορφιά ξεγελά»...

Μια παράδοση αναφέρει ότι δεν πρέπει να είναι κοντά στην κότα, γιατί σταματά την αυγοπαραγωγή...

Επίσης, όταν έχουμε πολλά πολλά μανουσάκια σε κλειστό χώρο ναι μεν έχουν ένα υπέροχο και έντονο άρωμα, αλλά μπορεί να μας προξενήσουν κάποιου είδους νάρκωση. Έτσι από τα λουλούδια του με κατάλληλη επεξεργασία προκύπτει φαρμακευτικό μύρο.

Ακόμη το μανουσάκι ή νάρκισσος υποκρύπτει τοξικότητα καθ' ολοκληρία και καλόν είναι να αποφεύγεται η υγρή επαφή είτε από ζώα είτε από άνθρωπο.

Το φυτό αυτό, ο Νάρκισσος πήρε το όνομα του επειδή τα όμορφα άνθη του γέρνουν προς τα κάτω, όπως ο μυθικός Νάρκισσος ,που θα δούμε παρακάτω, είχε πάντα το ωραίο μέτωπό του προς τα κάτω κοιτάζοντας τον εαυτόν του στα νερά μιας πηγής!

Η μυθική αρχαία ιστορία του Νάρκισσου, υιού της Νύμφης Ουρανίας και του Κηφισού, ποικίλει.

Εκείνη, που είναι και η πιο γνωστή, είναι ότι ο ωραιότατος νέος από τη Βοιωτία, είχε πάντα ως απασχόληση να θαυμάζει την άριστη σωματική του διάπλαση χρησιμοποιώντας ως καθρέπτη τα κρύα νερά κάποιας πηγής στην περιοχή των Θεσπιών της Βοιωτίας. Ο,τι και να έβλεπε δεν έδιδε σημασία, ει μη μόνον, να κοιτάζει τη μορφή του μέσα στα ήρεμα νερά της πηγής.

Στην πηγή κοντά πήγε η Νύμφη Ηχώ, η οποία ήταν σφόδρα ερωτευμένη με τον ωραίο Νάρκισσο και κάθισε κοντά του και τον καλούσε συνέχεια είτε τραγουδώντας με την υπεροχή φωνή της, είτε με τον ήχο κάποιου οργάνου από τα πολλά που έπαιζε.

Εκείνος ούτε γύριζε να την κοιτάξει, γιατί η μόνη του απασχόληση, όπως είπαμε, ήταν να κοιτάζει και να θαυμάζει, αφού είχε ερωτευτεί τον όμορφο εαυτόν του μέσα στα γάργαρα νερά της πηγής.

Έτσι ο μεν νάρκισσος βυθισμένος στο έρωτα με τον εαυτόν του και μόνο, η δε Ηχώ ερωτευμένη με τον Νάρκισσο αδιαλείπτως, τραγουδώντας και παίζοντας ερωτικά ακούσματα με τα διάφορα όργανά της, μήπως τον συγκινήσει, έμεναν στην ίδια πηγή χωρίς ο ένας να πλησιάζει τον άλλο...

Οι μέρες κυλούσαν, τα χρόνια περνούσαν και η Ηχώ, η οποία κατά μίαν μυθολογική εκδοχή, ήταν πολυμίλα, πολυλογού και είχε τιμωρηθεί από την Ήρα για μια απιστία με τον Δία, αφού δεν την αγάπησε ο Νάρκισσος, αποσύρθηκε βαθιά μέσα στο δάσος, όπου πέρασε την υπόλοιπη ζωή της θρηνούσα για τον Νάρκισσο, μέχρι που το μόνο που έμεινε ήταν να επαναλαμβάνει τον ήχο της φωνής της μέχρι το θάνατό της.

Ο δε Νάρκισσος πέθανε εκεί αυτοθαυμαζόμενος με κάτοπτρο τα νερά της πηγής...

Εξ ού και Ναρκισσισμός, δηλαδή τύπος «διαταραχής προσωπικότητας» ατόμου, που συμπεριφέρεται υπέρμετρα εγωκεντρικά, (Εγώ + κέντρο) νομίζοντας ότι είναι ο εαυτός του και κανένας άλλος, το κέντρο του κόσμου και έτσι κάνει μια τρύπα στο... νερό!

Χωρίς ποτέ να αναδύει την πνευματική εύοσμη απόλαυση ενός γνήσιου φυτού Μανουσάκι-Νάρκισσου και να βλέπει και τον διπλανό του, αφού πιστεύει ότι αν κλείσει τα μάτια του, θα πάψει και ο κόσμος να υπάρχει πια... γιατί γι αυτόν κυριαρχεί το ΕΓΩ αντί του ΕΜΕΙΣ".

Και κλείνουμε με μια ωραία μαντινάδα για τα μανουσάκια που παραθέτει ο κ. Φλεμετάκης:

«Το μανουσάκι σαν ανθεί,
μυρίζει ωσάν κι εσένα
Εις τη ζωή σου να βλογάς
τη μάνα άπου σε γέννα»

www.voltarakia.gr

Φωτογραφίες από τα μανουσάκια: Στέφανος Ραπάνης - All rights reserved

Σημείωση: Αν σας άρεσε το παρόν είναι πολύ πιθανό να σας αρέσει και το "Μια ιστορία για τα άγρια ζουμπούλια"