Σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα εορτάζουμε την Ανάληψη του Χριστού. Κατά την ημέρα της Αναλήψεως που φέτος πέφτει την Πέμπτη 17 Μαΐου 2018 ψάλλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία.

Η ημέρα της Αναλήψεως θεωρείται ως η πρώτη του καλοκαιριού και έχει συνδεθεί με το πρώτο μας μπάνιο στη θάλασσα. Παλιότερα οι πιστοί, ακόμα κι αν δεν κολυμπούσαν κανονικά στη θάλασσα, συνήθιζαν βουτούν έστω τα πόδια τους στο νερό. Αφού έκαναν το σταυρό τους μετρούσαν με τις φούχτες τους, 40 κύματα, όσες δηλαδή και οι μέρες που έχουν περάσει από το Πάσχα.

Οι νοικοκυρές συνήθιζαν να παίρνουν μαζί τους μπουκάλια, μέσα στα οποία μάζευαν θαλασσινό νερό «από σαράντα κύματα». Επιστρέφοντας στο σπίτι τους ράντιζαν τα δωμάτια και έλεγαν: «Όπως αναλήφτηκε ο Χριστός, έτσι να αναληφτεί από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ αναληφτεί η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Κάποιες γυναίκες μάλιστα κρατούσαν από αυτό το νερό και το χρησιμοποιούσαν όλο το χειμώνα για την πρακτική ιατρική που ασκούσαν σε περιπτώσεις πρηξίματος, δαγκώματος, βασκανίας κ.α.

Η πέτρα η μαλλιαρή και τα 40 κύματα...

Αξίζει να σημειωθεί και το έθιμο της πέτρας της μαλλιαρής που ήρθε στην χώρας από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Άνδρες και γυναίκες έμπαιναν ως τα γόνατα στη θάλασσα, μάζευαν νερό από τα 40 κύματα και στη συνέχεια επιδίδονταν στην αναζήτηση μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή». Όποιοι την έβρισκαν την έπαιρναν στο σπίτι τους και το είχαν για καλό σημάδι.

Το σημείο τοποθέτησης της πέτρας ήταν συνήθως κάτω από το κρεβάτι! Καθώς την έβαζαν εκεί, έλεγαν τα εξής λόγια:

"Όξω ψύλλοι και κοριοί
και στα όρη οι ποντικοί
μες στο σπίτι μαλλιαρή"

H πέτρα αυτή με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, "με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί".

Η αναβίωση του εθίμου στο Ηράκλειο

Το παλιό έθιμο της πέτρας της μαλλιαρής αναμένεται να αναβιώσει ανήμερα της Αναλήψεως στο Ηράκλειο. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καμινίων θα συμβάλλει στο να μάθουν οι νεώτεροι και να θυμηθούν οι παλαιότεροι το έθιμο, την Πέμπτη 17 Μαΐου στις 18:30 στον Καράβολα.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος υπόσχεται στη συνέχεια ένα γλέντι σαν εκείνα που γίνονταν στο σημείο τον παλιό καλό καιρό!  Πέρυσι το έθιμο αναβίωσε με επιτυχία, πάλι από τις κυρίες του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινίων που είχαν φροντίσει για όλα: Για ενημέρωση του κοινού σχετικά με το ξεχασμένο έθιμο, για τη μουσική, για την οργάνωση μιας εμπειρίας ξεχωριστής! Μέχρι και για τη διάθεση μεζέδων είχαν φροντίσει, όπως παλιά... Αγγούρι, ντομάτες, κεφτέδες και αυγά, ήταν τα βασικά. Είχαν προσθέσει, όμως, ντολμαδάκια, κάθε λογής πιτάκια, χαλβάδες, ελιές και άλλες λιχουδιές.

Πλημμύριζαν όλες οι ακτές τη δεκαετία του '70 στο Ηράκλειο!

Όπως αυτά που γίνονταν ανήμερα της Αναλήψεως, τη δεκαετία του '70 στο Ηράκλειο, όταν όλη η παραθαλάσσια ζώνη από το Μέγαρο Φυτάκη μέχρι το Παγκρήτιο Στάδιο πλημμύριζε από κόσμο.

Όποιος πήγαινε μετά τις 2 το μεσημέρι δυσκολευόταν να "πιάσει" μια καλή θέση μπροστά από τη θάλασσα. Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει καλάθια με διάφορους μεζέδες. Μεταξύ αυτών κομμένο αγγούρι, κομμένες ντομάτες, κεφτεδάκια και βραστά αυγά. Κάθε οικογένεια κουβαλούσε τις πατανίες της, τις έστρωναν στην παραλία και όσο σουρούπωνε τόσο το κέφι ανέβαινε.

Συντελούσαν σ' αυτό τόσο το κρασί, όσο και οι μουσικοί που έπαιζαν από παρέα σε παρέα. Οι οικογένειες γνωρίζονταν με τις οικογένειες που έκαναν πικ-νικ δίπλα τους, αντάλλαζαν μεζέδες και συχνά αναπτύσσονταν φιλίες που διαρκούσαν στο χρόνο...

www.voltarakia.gr

Φωτογραφία: Στέφανος Ραπάνης - Image Photo Services