Μια ωραία ιστορία κρύβεται πίσω από το Κυριακάτικο, παραδοσιακό φαγητό που κάνουν οι νοικοκυρές στην Τύλισο και είχε παρουσιαστεί στο 6ο Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας από το Σύλλογο Γυναικών του χωριού.

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ

Το φαγητό είναι μπακαλιάρος με μπάμιες, κυδώνια και γλυκοκολοκύθα, το οποίο μάλιστα ήταν μεταξύ των τριών φαγητών που μοιράστηκαν το 3ο βραβείο της δεύτερης κατηγορίας του διαγωνισμού (Ιστορικά, Κοινωνικά, Θρησκευτικά και Λαογραφικά στοιχεία).

Πάμε, λοιπόν, να δούμε την ιστορία του ασυνήθιστου φαγητού;

Όλα ξεκινούν από την αδυναμία των κατοίκων της Τυλίσου για τον παστό μπακαλιάρο. Πριν πολλά χρόνια οι κάτοικοι του χωριού πηγαινοέρχονταν στη Χώρα (στο Ηράκλειο δηλαδή) με τα γαϊδουράκια τους ή και με τα πόδια.

Φόρτωναν στα γαϊδουράκια τους ξύλα, χαρούπια ή οτιδήποτε άλλο είχαν προς πώληση και αγόραζαν προμήθειες για να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Οι Τυλισανοί προτιμούσαν πολύ τον παστό μπακαλιάρο.

Ήταν φτηνότερος από το κρέας (Φτωχογιάννη τον έλεγαν τότε, επειδή ήταν τόσο φθηνός που μπορούσαν να τον καταναλώσουν και φτωχοί άνθρωποι, καμία σχέση με σήμερα), ενώ παράλληλα μπορούσε να διατηρηθεί άφοβα για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια εποχή που δεν υπήρχαν ηλεκτρικά ψυγεία και καταψύκτες...

Τους έβγαλαν το παρατσούκλι "μπακαλιάροι"!

Πάντα, λοιπόν, κατά την επιστροφή τους από τη Χώρα οι Τυλισανοί είχαν κρεμασμένα στα σαμάρια των γαϊδάρων τους "φτυάρια" από μπακαλιάρους. Τους έβλεπαν οι κοντοχωριανοί και κάπως έτσι τους κόλλησαν το παρατσούκλι "Μπακαλιάροι", που έχει μείνει ως τις μέρες μας.

Αν ακούσουμε κάποιον να λέει "καλώς τον μπακαλιάρο" καταλαβαίνουμε αμέσως πως κάποιος από την Τύλισο έχει αφιχθεί...

Για να χορτάσουν όλοι, ο μπακαλιάρος έπρεπε να... "παντρευτεί"!

Εκείνα τα χρόνια, ωστόσο, κρέας και παστός μπακαλιάρος, μαγειρευόταν στην Τύλισο (και γενικά στα αγροτικά νοικοκυριά) μόνο τις Κυριακές και τις μεγάλες σχόλες, Χριστούγεννα και Πάσχα. Ακόμα και τότε, όμως, οι ποσότητες ήταν μετρημένες. Για να γεμίσει το τσικάλι και να φτάσει το φαγητό για να φάνε όλοι, έπρεπε το κρέας ή το ψάρι να "παντρευτεί" με άλλα υλικά...

Έπρεπε να "παντρευτεί" ουσιαστικά με ότι άλλα υλικά υπήρχαν διαθέσιμα σε κάθε σπίτι ανάλογα με την περιοχή και την εποχή. Στα νοικοκυριά της Τυλίσου υπήρχαν πάντα αποξηραμένα κηπευτικά (μπάμιες, φασολάκια, ντομάτες κ.α.) Αν και ο συνδυασμός των υλικών ήταν συνήθως θέμα επιβίωσης και όχι γεύσης, με κάποιο τρόπο πάντα το αποτέλεσμα ήταν καλό!

Κάπως έτσι, λοιπόν, προέκυψε το φαγητό "Μπακαλιάρος με μπάμιες, γλυκοκολοκύθα και κυδώνια, που μαγείρεψαν στο διαγωνισμό η Μαρίνα Φιολιτάκη και η Στέλλα Τζιράκη.

www.voltarakia.gr

Φωτογραφία: Στέφανος Ραπάνης - All rights reserved

Σημείωση: Αν σας αρέσουν τα ωραία φαγητά και οι ιστορίες της Κρήτης, ελάτε στην παρέα μας. Αν δεν έχετε ήδη κάνει, κάντε like στη σελίδα μας στο facebook ή ακολουθήστε μας στο instagram κι εμείς θα σας ακολουθήσουμε πίσω.