Η ενετική κρήνη Πριούλι...

Ενώ οι Τούρκοι συνέχιζαν να πολιορκούν το Χάνδακα, σκέφτηκαν να κόψουν τον αγωγό της κρήνης Μοροζίνι (Λιοντάρια) για να δυσχεράνουν τη θέση των πολιορκούμενων. Αυτό συνέβη όντως, όμως, ο τότε γενικός προβλεπτής του Χάνδακα, ο Ενετός Antonio Priuli εντόπισε φλέβα τρεχούμενου νερού εντός των τειχών!

Φανταστείτε την επιτυχία: Να έχεις μια πόλη που βασανιζόταν από έλλειψη νερού και ξαφνικά να βρίσκεις νερό! Το νερό διοχετεύτηκε στη σημερινή οδό Δελημάρκου, πίσω από το Μποδοσάκειο Δημοτικό Σχολείο, δίπλα από την Πύλη Δερματά. Και γιορτάστηκε με τη δημιουργία μιας περίτεχνης κρήνης, που έγινε γνωστή με το όνομα "Fontana nuova". "Νέα κρήνη" σημαίνει αυτό, καθώς υπήρξε η τελευταία που κατασκευάστηκε στην πόλη πριν να πέσει ο Χάνδακας.

Η κατασκευή της έγινε το 1666 μ.Χ. Πρόκειται για ένα άριστο δείγμα αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής: Ο Πριούλι τη διακόσμησε με κίονες και πεσσούς, με κιονόκρανα κορινθιακού τύπου, ενώ η όλη κατασκευή στέφεται με τριγωνικό αέτωμα. Εκατέρωθεν των κιόνων σχηματίζονται κόγχες που οι μετόπες τους διακοσμούνται με περίτεχνη διακόσμηση.

Στο μέσον της κρήνης υπάρχει επιγραφή τούρκικη, στην οποία μνημονεύεται ο φιλάνθρωπος Χουσείν Γαζή Πασάς, ο οποίος φρόντισε επί των ημερών του να διοχετεύσει και πάλι νερό σ' αυτήν την κρήνη.

Δύο αξιοσημείωτα σχετικά με την κρήνη Πριούλι, τα οποία μάθαμε σε ξενάγηση που είχε γίνει από την ξεναγό-συγγραφέα Αθηνά Κυριακάκη - Σφακάκη:

* Η κρήνη Πριούλι είναι εντοιχισμένη στο βόρειο τοίχο της κάποτε υδατοδεξαμενής της. Η υδατοδεξαμενή αυτή σήμερα είναι σπίτι...

* Παρατηρώντας το επίπεδο της κρήνης Πριούλι, βλέπουμε πόσο πιο χαμηλό είναι από το σημερινό επίπεδο της πόλης. Το έδαφος ήταν τα παλιά τα χρόνια σε στάθμη χαμηλότερη από τη σημερινή, κι αυτό γιατί; Καθώς δεν υπήρχαν τα μέσα για απομάκρυνση μπάζων (π.χ μετά από σεισμούς), οι άνθρωποι συνήθιζαν να χτίζουν ξανά πάνω στα ερείπια. Κάπως έτσι η στάθμη της πόλης... ανέβηκε!