Η Παναγία η Γκουβερνιώτισσα στις Ποταμιές του Δήμου Χερσονήσου, εκτός από τόπος λατρείας, λειτουργεί μετά την ανακαίνισή του και ως χώρος πολιτισμού.
Στο χώρο αυτό έχουμε ένα επιπλέον λόγο να πάμε βολταράκι από τις 23 Απριλίου 2024 και μετά... Ο λόγος αυτός είναι η έκθεση με τίτλο: "Η ιστορία της Κρήτης μέσα από τον τοπικό Τύπο".
Πρόκειται για μια πολυσήμαντη έκθεση ιστορικών ντοκουμέντων, η οποία συνδυάζεται με τιμητικό αφιέρωμα στο δημοσιογράφο Νίκο Καζαντζάκη.
Στο χώρο εκτίθενται επίσης δύο σπάνια ιστορικά κειμήλια (που ανήκουν στη συλλογή του μουσείου Τύπου της ΕΣΗΕΠΗΝ) και συγκεκριμένα:
* Ενυπόγραφη επιστολή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη
* Το ψήφισμα της Γ’ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα το 1827, με το οποίο καλείται ο Ιωάννης Καποδίστριας να έλθει στην Ελλάδα και να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας.
Η έκθεση λειτουργεί από την Τρίτη 23 Απριλίου μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 2024, κάθε μέρα, εκτός Δευτέρας, από τις 10 το πρωί ως τις 4 το απόγευμα.
Οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν σε τέσσερις ιστορικές περιόδους: την Τουρκο – αιγυπτιακή, της Κρητικής Πολιτείας, της Μικρασιατικής καταστροφής, αλλά και του Β’ παγκοσμίου πολέμου και μέσω των εφημερίδων να ανατρέξουν στις μεγάλες και μικρές στιγμές της τοπικής κοινωνίας, τις χαρές και τις συμφορές της, τις αγωνίες και τους πόθους της.
Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων απαθανατίζονται οι προσωπικότητες που διαδραμάτισαν μικρό ή μεγάλο ρόλο στα τοπικά πράγματα αλλά και η πολιτική κατάσταση που επικρατούσε κάθε φορά στο νησί.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει η πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε το 1830 στην Κρήτη από την Αιγυπτιακή Διοίκηση. Πρόκειται για την «Vakayi Giridiye» (ο τίτλος αποδίδεται στα ελληνικά ως Κρητική Εφημερίς), η οποία γραφόταν στην ελληνική και στην αιγυπτιακή γλώσσα.
Για περίπου δύο αιώνες ο Κρητικός Τύπος ακολουθεί την πορεία της μεγαλονήσου μέσα από ταραχώδεις αλλά και ομαλές περιόδους.
Δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα
Παράλληλα, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα, υλοποιούνται δράσεις και στοχευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα – δωρεάν- για μαθητές, ώστε να έρθουν σε επαφή με το αρχειακό υλικό και να αντιληφθούν τι σημαίνει είδηση και γιατί οι εφημερίδες αποτελούν «πηγές» για το παρελθόν και τη γνώση. Να δουν τις αλλαγές στη μετάδοση της είδησης και της ενημέρωσης μέσα στο χρόνο, με χειρόγραφα, έντυπα και ψηφιακή τεχνολογία.
Ένα ειδικό πρόγραμμα για μαθητές που συνδυάζει τη γνώση αλλά και το παιχνίδι.
Για επισκέψεις σχολείων πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο τηλέφωνο: 6972-323300.
Ο επισκέπτης της Γκουβερνιώτισσας μπορεί επίσης να περιηγηθεί:
- Στον ανακαινισμένο βυζαντινό ναό της παναγίας Γκουβερνιώτισσας που είναι κατάγραφος από εξαιρετικές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.
- Στην έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, όπου εκτίθενται τα ξυλόγλυπτα τέμπλα της Γκουβερνιώτισσας, ιερά ευαγγέλια, ο Κώδικας της Μονής, χειροποίητα ιερατικά άμφια, εκκλησιαστικά σκεύη (άγια ποτήρια, λόγχες, σταυροί) ενώ σε διπλανή αίθουσα φιλοξενούνται αντίγραφα των φορητών εικόνων της μονής που είναι έργα του 16ου αιώνα.
- Στις ειδικές προθήκες μέσα από τις οποίες ξετυλίγεται ένα τμήμα της ιστορίας της Μονής. Ο ρόλος της στην Κρητική Επανάσταση (εκτίθεται και οπλισμός της εποχής εκείνης), στην δημιουργία σχολείων και εκτίθενται έγγραφα που επιβεβαιώνουν την οικονομική ενίσχυση που έστελνε στη δημογεροντία του Ηρακλείου.
- Στη Λαογραφική γωνιά που παρουσιάζει ένα σημαντικό δείγμα του ανεκτίμητου θησαυρού της παράδοσης μας. Τα παλιά εκθέματα σε ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο και στο τρόπο ζωής στο κρητικό σπίτι μέχρι στην τέχνη της υφαντικής με τον παραδοσιακό αργαλειό.
- Στην έκθεση ταμάτων που παρουσιάζεται η ιστορία και η χρήση των αναθηματικών αντικειμένων. Περικλείουν παράκληση, ικεσία, ευχαριστία και προσφορά, αλλά και απόδειξη θεραπείας και σωτηρίας του ικέτη πιστού, αντικείμενα τόσο γνωστά και προσφιλή σε όλους μας.
- Στον Βοτανικό κήπο, με την υπεραιωνόβια ελιά που είναι μνημείο της φύσης καθώς η ηλικία της εκτιμάται πολλών αιώνων.
Τέλος, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την εκπληκτική θέα προς την Λαγκάδα και να απολαύσει τον καφέ του στο αναψυκτήριο που λειτουργεί στο χώρο.
Η έκθεση που ξεδιπλώνει για πρώτη φορά την ιστορία του Τόπου αλλά και του Τοπικού Τύπου, συνδιοργανώνεται από:
- Τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης Ποταμιών η «Γκουβερνιώτισσα»
- Την Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Πελοποννήσου – Ηπείρου – Νήσων
Καθώς επίσης :
- Την Περιφέρεια Κρήτης και
- Τον Δήμο Χερσονήσου